خشونت و دیگر هیچ!

به گزارش تابناک اصفهان، نتیجه نظرسنجی های بین‌المللی که در سال های اخیر بین کشورهای مختلف صورت گرفته است، نشان می دهد که تجربه خشم در بین ایرانیان، بیش از بسیاری از کشورهای دیگر است و حتی در سال 2015 ایران، رتبه اول تجربه خشم را در بین تمامی کشورهای جهان داشته است.مشکل خشونت شهری نه تنها به عنوان مشکل یا یک مسئله مربوط به امنیت‌،بلکه موضوعی  است که ریشه های عمیق اجتماعی دارد و پیامدهای اقتصادی و اجتماعی نیز به بار می آورد‌.سیاست گذاران در گذر زمان دریافته اند که هرگونه اصلاحات با هدف ارتقای کیفری، مانند تقویت نیروی پلیس و بازنگری در نظام عدالت را باید به شبکه های وسیع تر اصلاحات در زمینه عوامل گوناگون موجد خشونت، پیوند زد.

میزان توسعه آموزش شهری، سلامت و بهداشت، حمایت های اجتماعی و بازار کار، ازجمله عواملی هستند که بر رفتار خشونت آمیز و بروز جرایم تاثیر گذار اند. لازم به یادآوری است که بسیاری از حکومت‌ها در حال توانمند کردن اجتماعات محلی هستند تا آنها بتوانند از طریق برنامه هایی چون اقدامات نظارتی و دیدبانی خود شهروندان در سطح محله ها و برنامه های نظارتی مشابه در امر پیشگیری از جرایم و خشونت مشارکت فعال داشته باشند.هرچند علیرغم این توجه و تمرکز بیشتر بر ابعاد اجتماعی خشونت، اقدامات نظارتی، همچنان بخش وسیعی از بودجه ملی بسیاری از کشور ها را به خود اختصاص داده است. رابطه خشونت و زندگی شهری، رابطه ای پیچیده است؛ هرچند فضای شهری در جوامع بسیاری با خشونت گره خورده است و مشکلات زیادی در ارتباط با بروز انواع خشونت ها در شهرها مشاهده می شود.

  نباید گفت خشونت،غیر قابل اجتناب است

به گزارش سلامت نیوز، دکتر شیرین احمدنیا، مدیر گروه ارتباطات سلامت و محیط زیست، در انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات با بیان اینکه اصلا نباید تصور کرد که خشونت، امری غیر قابل اجتناب است، گفت: میزان بزرگی یا سایز شهرها با میزان خشونت جاری در آنها رابطه دارد، اما واقعیت این است که این رابطه، الزاما رابطه مستقیم یا خود به خودی نیست. صحیح تر این است که گفته شود، بسیاری از شهرهای امروزی، به ویژه آنها که در جریان رشد سریع خود هستند، نوعی همگرایی عوامل مختلف را تجربه می کنند که این همگرایی می تواند ریسک بی ثبات شدن سطح خشونت را در صورتی که به موقع به آنها رسیدگی نشود، افزایش دهد.در زندگی روزمره توهین‌ها، دلخوری ها، بی عدالتی ها، بی انصافی ها، خیانت ها و مورد تجاوز دیگران قرار گرفتن ها، مورد تهدید قرار گرفتن، خودپندارگی توسط تصورعمومی و به طور کلی مواردی که مربوط به موقعیت اجتماعی واقعی و پیامدهای قابل مشاهده آن در تبیین خشم است ، مورد توجه قرار می گیرد.وی افزود: شهرها به عنوان مرکز قدرت اقتصادی و اجتماعی، فضای بروز درگیری و تضاد یا برعکس، تبانی میان کنشگران خشونت را که ممکن است انگیزه های مختلف اقتصادی، سیاسی یا اجتماعی داشته باشند، فراهم می آورد. در سطح شهرها، شکل های مختلف خشونت با یکدیگر تعامل دارند و ممکن است به طرق مختلف در جهت تقویت یکدیگر عمل کنند؛ همچنین خشونت می تواند منظر شهری را از بعد اجتماعی و کالبدی، تحت تاثیر قرار بدهد. ترس ناشی از تهدید خشونت یا بروز جرایم می تواند باعث جدا افتادگی محله ها یا حوزه های همسایگی شود که میزان بالاتری از خشونت را تجربه می کنند و حوزه همسایگی که خشونت کمتری را در درون خود دارند، ممکن است با دیوارهای بلند و ایجاد دروازه ها و ورودی های دارای نگهبانی خود را از محیط پیرامونی پرخطرتر محفوظ کنند.این عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، با بیان اینکه خشونت در واقع، نوع رابطه میان شهروندان را هم دگرگون می کند و بر شیوه ارتباطشان با محیط پیرامونیشان تاثیر منفی می گذارد، خاطرنشان کرد: خشونت شهری را می توان در اشکال مختلفی مشاهده و تجربه کرد؛ این انواع خشونت و سطوح مختلف آن نیز با هم مرتبط هستند. به عنوان مثال رواج خشونت خانگی و خشونت جنسی می تواند بر شکل گیری خشونت های گروهی در سطح خیابان یا حتی خشونت‌های سیاسی در فضای عمومی موثر باشد. برای مقابله با خشونت، برخی به راهکارهای فردی متوسل می شوند، اما در برخی موارد با اقدامات محلی شهروندان در تشکل  های محله ای توام می شود و نتایج بهتری به دست می آید. آنچه ضرورت دارد، خلق و ایجاد شرایط پایه ای و مبنایی برای اقدامات جمعی است.

  خشم، متداول است

دکتر فرح ترکمان، مدیر گروه جامعه شناسی احساسات انجمن جامعه شناسی ایران نیز با اشاره به اینکه خشم، یکی از متداول ترین احساسات اجتماعی است، اظهار کرد: دیدگاه های شناخت اجتماعی خشم چهار نوع احساس خشم، شامل احساس ناامیدی و ناکامی، احساس رنج یا تنفر، احساس سرزنش و رسوایی و سطوح مختلف خشم ازجمله پرخاشگری، بحث کلامی، هل دادن، شکستن اشیا و غیره را مورد مطالعه و شناسایی قرار می دهد.وی افزود: در زندگی روزمره، توهین ها، دلخوری ها، بی عدالتی‌ها، بی‌انصافی ها، خیانت ها و مورد تجاوز دیگران قرار گرفتن ها، مورد تهدید قرار گرفتن، خودپندارگی توسط تصورعمومی و به طور کلی مواردی که مربوط به موقعیت اجتماعی واقعی و پیامدهای قابل مشاهده آن است، در تبیین خشم مورد توجه قرار می گیرد؛ نقش‌های اجتماعی در سطوح اجتماعی میانی مانند فضای خانوادگی، محیط های کاری و اشتغالی، بافت همسایگی و تقسیمات اجتماعی، ساختار و تشکیلات موقعیت را شکل دادند که آنها فرد را در معرض خشم قرار می دهد؛ ساختار‌های سطحی اجتماعی میانی، تاثیرات ساختارهای کلان را در احساسات هدایت می کند.ترکمان با بیان اینکه بستر خانواده، تجربه شدیدترین احساسات است، گفت: تجربه احساس خشم در فضای خانواده می تواند به دلایل عدم امکان تقسیم میزان محدود از زمان معین خود با دیگران، توقع بی جا، عدم توجه به حضور دیگران و حق دیگران، تقسیم کار غیر متعادل و نابرابر، وظایف و مسئولیت ها در قبال فرزندان، عیب جویی ها، مخالفت با آزادی ها باشد؛ همچنین فضای کار و اشتغال، افراد را با سیستم های سطح بالای نابرابری و طبقه بندی اتصال می دهد و فعالیت های افراد را برای دوره های اساسی از زمان در طول روزهای زندگی بزرگسالی سازمان دهی می کند.

  وقتی اول می شویم

دکتر مهرداد عربستانی، نایب رییس انجمن انسان شناسی ایران هم با بیان اینکه نتیجه نظرسنجی‌های بین المللی که در سال های اخیر بین کشورهای مختلف صورت گرفته است، نشان می دهد که تجربه خشم در بین ایرانیان، بیش از بسیاری از کشورهای دیگر است و حتی در سال 2015 ایران رتبه اول تجربه خشم را در بین تمامی کشورهای جهان داشته است. باید توجه داشت که خشم هیجانی فعال است که می‌توان علل بروز آن را تنها در زمینه ای تعاملی به خوبی درک کرد و موقعیت هایی خاص و تفسیر انسان از این موقعیت هاست که می تواند باعث بروز تجربه خشم در انسان شود.وی افزود: خشم را می توان واکنش هیجانی قدرتمند و شدیدی دانست که وقتی مرزهای بنیادین شخصی یا گروهی مورد تعدی قرار می گیرد، بروز می کند. لازم به ذکر است که میان مردم توافقی عام وجود دارد که چیزهایی که باعث بروز خشم می‌شوند، عموما شامل ناامیدی و ناکامی، تهدید استقلال یا اقتدار یا اعتبار، بی احترامی و اهانت، تخلف از هنجار یا قانون و احساس بی عدالتی است؛ همچنین تفاوت در تجربه خشم ناشی از تفاوت در شرایط اجتماعی، اقتصادی و سیاسی مانند فقر و نابرابری و محرومیت اجتماعی و نیز الگوهای فرهنگی تلقی می شود که زمینه بروز این تجربه را تشویق یا محدود می کند.
نویسنده : ماهور سنایی. روزنامه نسل فردا