«محمدرضا آخوندی» با بیان این که استان یزد با مساحتی بیش از 7.42 میلیون هکتار در قسمت مرکزی فلات ایران قرار دارد، گفت: 98 درصد از مساحت استان یزد به وسعت 7.2 میلیون هکتار را عرصه های منابع طبیعی به خود اختصاص داده است.
وی با اشاره به این که 36 درصد از مساحت عرصه های منابع طبیعی استان را اراضی بیابانی تشکیل می‌دهد، خاطرنشان کرد: تاکنون 14 منطقه تحت تاثیر فرسایش بادی در استان شناسایی شده که مساحتی بالغ بر 1.2 میلیون هکتار را شامل می شود و این کانون‌‌ها تقریباً در تمام شهرستان‌‌های استان پراکنده هستند.
آخوندی اظهار کرد: 62 درصد از منابع طبیعی استان مربوط به مراتع است که عمدتاً از نوع متوسط و ضعیف هستند ولیکن دارای نقش مهمی در حفظ خاک و ارزش های اکولوژیکی دارند.
به گفته وی، مهمترین گونه های موجود در مراتع استان درمنه وحشی، قیچ، گون و علف است که بعضاً دارای خواص دارویی و صنعتی مهمی است لذا در حال حاضر پنج هزار خانوار روستایی در استان به مراتع وابسته هستند و 400 خانوار بهره‌بردار گیاهان دارویی و صنعتی در استان فعالیت دارند.
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان در ادامه یادآور شد: 2 درصد از مساحت استان که شامل 170 هزار هکتار می شود را جنگل های طبیعی و دست کاشت به خود اختصاص داده است.
وی افزود: البته مساحت جنگلهای استان کم ولی درنوع خود شاخص هستند و گونه های جنگلی استان شامل سنو، بنه، ارس و نیز تاغ زارهای دست کاشت هستند که از ارزش بالای طبیعی برخوردارند.
آخوندی در ادامه گزارشی از دستاوردهای چهل سال عمر پر برکت انقلاب اسلامی در حوزه منابع طبیعی و آبخیزداری استان ارائه کرد و گفت: در بخش جنگل داری و جنگل کاری تا پیش از پیروزی انقلاب عمدتاً شامل اجرای عملیات تثبیت شن های روان و اجرای عملیات بیابانزدایی در ایستگاه های تثبیت شن صورت می گرفت که امروز در برخی از آنها به پارک جنگلی جهت استفاده عموم مردم تبدیل شده است.
وی بیان کرد: اقدمات این بخش پس از پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون را می توان در آبیاری و مراقبت از فضاهای سبز و پارک های جنگلی در استان به میزان 650 هکتار، تولید و توزیع نهال در استان به میانگین سالانه 400 هزار اصله نهال، نهالکاری و آبیاری در محور مواصلاتی اشکذر - میبد به میزان 50 هکتار، کشت و توسعه و نگهداری فضای سبز کمربند سبز یزد به میزان 300 هکتار، نگهداری مناطق احیا شده در سطح 1200 هکتار، احاله مدیریت پارک های جنگلی و نگهداری ذخیره گاه جنگلی در سطح 800 هکتار، نام برد.
این مسئول با بیان این که تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی هفت هزار هکتار نهالکاری و ایجاد جنگل های دست کاشت در بخش بیابان بوده است، اظهار کرد: این اقدامات پس از پیروزی انقلاب شامل 530 هزار هکتار نهالکاری و ایجاد جنگل های دست کاشت، 15 هزار هکتار مالچ پاشی در استان، 17 مورد تهیه و اجرای طرح های تثبیت شن و بیابانزدایی، مدیریت روان آب در سطح یکهزار هکتار، دو هزار و 273 هکتار آبیاری و مراقبت در استان و اجرای بادشکن غیرزنده در سطح 25 هکتار در بخش بیابان بوده است.
وی عمده اقدامات این اداره کل در بخش مراتع قبل از پیروزی انقلاب را اجرای عملیات ممیزی 400 هزار هکتار از مراتع عنوان و خاطرنشان کرد: پس از پیروزی انقلاب ممیزی، تنیسق و رقومی سازی نقشه های مراتع در سطح 3.3 میلیون هکتار، صدور بالغ بر 20 هزار فقره پروانه چرا، تهیه و اجرای طرح های مرتعداری در سطح یک میلیون و 707 هزار هکتار، ایجاد 150 فقره آب انبار و آبشخور دام، تامین 60 هزار مترمکعب آب شرب دام ها، اجرای 3100 هکتار عملیات بیولوژیک و 7850 هکتار اجرای عملیات ذخیره نزولات جوی در مراتع، دو میلیون هکتار عملیات مدیریت چرا و تیغ زنی 52 هزار کیلومتر از جاده هاو مراتع از مهمترین اقدامات صورت گرفته استان در بخش مرتع بوده است.
آخوندی با اشاره به عملیات پیش آگاهی و پیشگیری آفات و بیماری های جنگلی و مرتعی به میزان سالانه حدود 15 هزار هکتار در بخش حفاظت و حمایت، اظهار کرد: این فعالیت ها پس از پیروزی انقلاب در سطحی بالغ بر 90 هزار هکتار به طور مستمر و سالانه انجام شده است.
وی افزود: علاوه بر این، شناسایی و کنترل آفات و بیماری های جنگلی و مرتعی در شهرستان خاتم، اجرای طرح حفاظت مشارکتی جهت بهره برداران عرصه های منابع طبیعی در سطح 500 هزار هکتار، استفاده از انرژی های نو(واگذاری 130 دستگاه آبگرمکن خورشیدی و اجاق گاز در مناطق جنگلی شهرستان خاتم) و پیگیری اخذ تسهیلات بانگی جهت بهره‌برداران، شناسایی و تهیه طرح کمربند حفاظتی در 33 کیلومتر از مناطق و بازسازی و احیای 230 هکتار از عرصه های تخریب شده ناشی از طرحهای عمومی و معادن، از جمله اقدامات انجام گرفته در بخش حفاظت و حمایت منابع طبیعی استان پس از پیروزی انقلاب اسلامی بوده است.
آخوندی یکی دیگر از بخش های فعالیتی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان را در بخش کاداستر اراضی ملی خواند و گفت: تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، تشخیص اراضی ملی و مستثیات مطابق با قانون ملی شدن جنگل ها و مراتع از سال 1341 انجام و همین موضوع بستر تهیه نقشه‌‌های سنواتی تفکیکی انفال دولت قرار گرفت که این نقشه های مهمترین ابزار در کاداستر اراضی ملی و دولتی بود.
وی ادامه داد: در این بخش و پس از پیروزی انقلاب تاکنون، دستورالعمل کاداستر اراضی ملی و دولتی در سال 1394 ابلاغ شد و مطابق دستور العمل عملیات اجرایی، 320 هزار هکتار از اراضی در سامانه اداره ثبت تثبیت شده ولی با توجه به تغییر مرز سیاسی اعمال تثبیت پلاک در سامانه کاداستر علیرغم آماده بودن یک میلیون و 260 هزار هکتار دیگر اراضی، کاداستر میسر نشد.
وی تعیین تکلیف 65 فقره پرونده اراضی اختلافی، تکمیل بانک اطلاعات جامع زمین 40 عدد پلاک، تهیه نفشه استعدادیابی منابع طبیعی و و صول مطالبات دولتی 2550 هکتار و تهیه نقشه استعدادیابی جهت تخصیص زمین به منظور اجرای طرح های صنعتی، عمرانی و کشاورزی به تعداد 400 نقشه را از دیگر اقدامات در این بخش پس از انقلاب ذکر کرد.
آخوندی در بخش یگان حفاظت نیز با اشاره به اقدامات صورت گرفته پیش از پیروزی انقلاب، گفت: این اقدامات پس از پیروزی انقلاب تاکنون شامل گشت و مراقبت در سطحی حدود 7 میلیون هکتار از اراضی ملی توسط پرسنل یگان حفاظت استان در قالب 10 پاسگاه ویژه منابع طبیعی در 10 شهرستان، راه اندازی سامانه 1504 و پاسخگویی به صورت شبانه روزی، تامین و تجهیز ساختمان پایگاه اطفاء حریق چنار ناز شهرستان خاتم و ساختمان حفاظتی، ساماندهی شبکه بی سیم در حدود 60 درصد وسعت استان، تجهیز مانیتورینگ خودروهای یگان حفاظت و آموزش و تجهیز جوامع محلی جهت اطفاء حریق و حفاظت از عرصه های ملی، بوده است.
وی در ادامه از تشکیل اتحادیه استانی تعاونی های منابع طبیعی و آبخیزداری در سال 96، تشکیل تعاونی های منابع طبیعی و ابخیزداری در سال 95، تشکیل صندوق استانی حمایت از توسعه منابع طبیعی در سال 96، توانمندسازی جوامع محلی در راستای مدیریت جامع حوزه آبخیز در سال 95، برگزاری دوره‌های آموزش بهره‌برداران بخش منابع طبیعی و پرسنل اداره و نیز مستندسازی طرح های اجرایی اداره منابع طبیعی در بخش اداره آموزش، ترویج و مشارکت های مردمی این اداره کل خبر داد.
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان در مورد اقدامات صورت گرفته در بخش آبخیزداری استان پیش و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیز تصریح کرد: در حالی که تا قبل از انقلاب تنها دو طرح تثبیت بستر در مناطق ده بالا و بنادک سادات صورت گرفته بود، پس از پیروزی انقلاب اجرای طرح آبخیزداری در حوزه سدهای در دست ساخت در سطح 3120 هکتار، طرح مطالعه و اجرای عملیات آبخیزداری در حوزههای فاقد در سطح بالغ بر 394 هزار هکتار و نیز طرح مطالعه و اجرای عملیات آبخیزداری در حوزه حاشیه کویر مرکزی استان در سطح 562 هکتار صورت گرفته است.
وی اضافه کرد: همچنین در این بخش طرح حفاظت خاک و آبخیزداری و پیشگیری و مهار سیل در سطح 4090 هکتار، اجرای طرح مدیریت حوزه آبخیز خضرآباد و توانمندسازی جوامع محلی در سطح 42 هزار هکتار و انجام طرح ملی مدیریت جامع آبخیز در سطح ملی در شهر خضرآباد اشکذر انجام شده است.
وی همچنین از جذب اعتبارات بین المللی از طریق اجرای طرحهای بین المللی منارید و ترسیب کربن در دهه اخیر خبر داد و در این باره گفت: این دو طرح با حمایت های دفتر عمران سازمان ملل متحد( UNDP ) و صندوق حمایت محیط زیست جهانی( GEF ) در شهرستان های بهاباد و ابرکوه به صورت پایلوت و در شهرستان های خاتم، میبد و مهریز به صورت تعیمی انجام شده است.
آخوندی در پایان نیز متذکر شد: طرح منارید به عنوان الگوی موفق در میان وزارتخانه های جهادکشاورزی، مسکن و شهرسازی، معاونت پیشگری از جرائم قوه قضاییه و معاونت مناطق محروم ریاست جمهوری مطرح و پیشنهاد شده است.