«حتی اگر دیدید قیامت بر پا شد و شما مشغول کاشتن درختی بودید، از این عمل نیک خود دست برندارید...» شاید این سخن رسول گرامی اسلام(ص) به تنهایی بتواند عمق اهمیتی را که اسلام به عنوان یک شریعت جامع برای درختکاری قائل شده به ما اثبات کند.
به گزارش تابناک قم، زندگی امروز ویژگی‌های فراوانی دارد و یکی از آن‌ها غلبه منفعت‌طلبی و امپراطوری سود در روابط فردی و اجتماعی است. در چنین جوامعی است که شهرها هر روز بر اساس سود عده‌ای رشد می‌کنند و ساختمان‌های بلندمرتبه مانند قارچ سر از زمین بلند می‌کنند. ساختمان‌هایی که جا در باغ‌های سرسبز دیروزی گذاشته‌اند و به بهای به نان و نوا رسیدن عده‌ای، اکسیژن و نشاط را از زندگی همه مردم دور کرده‌اند. هر چند امروزه قوانین بسیار خوبی در حوزه حراست از فضای سبز در شهرها وجود دارد اما در عمل این قوانین آن گونه که باید در شهرها رعایت نشده و موجب بازدارندگی تبدیل کاربری باغ‌ها نشده‌اند.
ماده یک لایحه قانونی حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها می‌گوید برای حفظ و گسترش فضای سبز و جلوگیری از قطع بی‌رویه درختان، قطع هر نوع درخت یا نابود کردن آن به هر طریق در معابر، میدان‌ها، بزرگراه‌ها و پارک‌ها، بوستان‌ها، باغ‌ها و نیز محله‌هایی که به تشخیص شورای اسلامی شهر، باغ شناخته شوند در محدوده و حریم شهرها بدون اجازه شهرداری و رعایت ضوابط مربوطه ممنوع است.
شاید بتوان گفت قطع درختان در مکان‌های عمومی شهرها و املاک خصوصی که درخت در آن‌ها وجود دارد، ممنوع است. امروز به نظر می‌رسد در عرصه درختکاری یکی از نکته‌های اصلی استفاده نکردن از ظرفیت‌های این قانون باشد. قطع درختان امروز به عنوان یک چالش مهم چه در شهرها و چه در اراضی طبیعی مطرح است.
بسیاری از کارشناسان معتقدند چاره حل این مشکل در دستان خود مردم است نه کس دیگری. اگر مردم بدانند درختان چه اثری بر زندگی‌شان دارند، نه خودشان آن‌ها را با آسیب روبه‌رو می‌کنند و نه اجازه می‌دهند شهرداری‌ها یا دیگر نهادهایی که در شهرها ساخت و ساز انجام می‌دهند، این چالش را برای شهر ایجاد کنند.
بهترین راه برای حفظ درختان
شهردار قم معتقد است بهترین راه برای حفظ درختان فرهنگ‌سازی است. «سیدمرتضی سقائیان‌نژاد» با اشاره به این‌که مردم باید بدانند درخت چه اثری بر زندگی‌شان دارد، گفت: اگر این‌ها را به مردم بگوییم خودشان در خط مقدم حراست از درختان قرار خواهند گرفت.
وی با اشاره به این‌که استفاده از قوانین سخت‌گیرانه در عرصه حراست از درختان کاربردی ندارد افزود: این‌ها در دیگر نقاط جهان امتحان شده و نتیجه خوبی نداده است. نباید راه‌های بدون نتیجه دیگر کشورها را تقلید کنیم بلکه باید با مردم از راه دیگری وارد گفت‌وگو شویم.
ارزش و اهمیت درخت در استان قم وقتی مشخص می‌شود که به اقلیم این استان آشنا باشیم. تغییر اقلیم این روزها در حال و هوای استان قم به خوبی خود را نشان می‌دهد. به گفته رئیس سازمان برنامه و بودجه استان قم، تغییر مؤلفه‌های هواشناسی در سال‌های گذشته در شهر قم بی‌سابقه بوده است.
افزایش دمای قم
«سیدحسن رضوی» با اشاره به این‌که در 25 سال گذشته شهر قم 5 درجه افزایش دما را تجربه کرده است، گفت: این بیش از مقدار متوسط افزایش دمایی است که در جهان رخ داده و حتی از نرخ متوسط خاورمیانه هم بسیار بیشتر است.
وی معتقد است در 30 سال آینده هم با این شرایط روبه‌رو هستیم و خشکسالی مسائل استان قم را تا سال 2050 تحت تأثیر خود قرار می‌دهد.
این موضوع نشان می‌دهد ارزش و اهمیت یک درخت در شرایط امروز بسیار بیش از گذشته و بسیار بیش از دیگر نقاط کشور یا جهان است چرا که درخت می‌تواند با تلطیف هوا، در پایین نگه داشتن درجه حرارت هم نقش ایفا کند.
از طرفی به گفته مدیرکل منابع طبیعی استان قم این استان، یک میلیون و 120 هکتار مساحت دارد که 400 هزار هکتار آن بیابانی است و 105 هزار هکتار وضعیت بحرانی دارد. کارشناسان معتقدند برای پایدار نگه داشتن وضعیت منابع طبیعی در استان مهم‌ترین چیزی که به آن نیاز داریم، کاشت درختچه‌هایی است که می‌تواند خاک را تثبیت کند.
«محمدتقی سجادی» اظهار کرد: پیشروی شن‌های روان در یک جبهه 8 کیلومتری و یک جبهه 25 کیلومتری به سمت شهر قم است و خطر بیابان‌زایی در کمین مردم شهر قم قرار گرفته و هر لحظه باید برای دفع این خطر فکر و برنامه داشته باشیم که بهترین برنامه همان کاشت درختان و درختچه‌هاست.
توزیع 70 هزار نهال رایگان
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری قم با اشاره به توزیع نهال رایگان مثمر و زینتی بین شهروندان به مناسبت هفته درختکاری گفت: 70 هزار اصله نهال را در هفته درختکاری توزیع خواهیم کرد که روزی 10 هزار نهال می‌شود. در هر منطقه یک مکان اصلی را که جزو بوستان‌های اصلی آن منطقه است اختصاص دادیم و یک مکان رزو و فرعی را هم در نظر گرفتیم تا این درختان کاشته شوند.
«پیام جوادیان» اظهار کرد: در این غرفه‌ها مشاوره رایگان برای نگهداری گل‌ها و گیاهان زینتی هم به شهروندان ارائه خواهیم داد. همچنین بروشورها و سی‌دی‌های آموزشی در این غرفه‌ها میان شهروندان توزیع می‌شود. وی با اشاره به این‌که توزیع نهال در غرفه‌های تحویل بازیافت سازمان مدیریت پسماند از دیگر برنامه‌های هفته درختکاری است، افزود: درخت‌هایی که خریده شده درخت‌های بسیار خوب و سالمی هستند و اگر آن‌ها را در مکان مناسبی بکارند بلافاصله رشد می‌کنند.
انار، زیتون، انجیر، انگور، عناب، یاس امین‌الدوله، رز، نسترن، توت، زبان‌گنجشک و کاج از جمله نهال‌هایی هستند که قرار است در هفته درختکاری در اختیار شهروندان علاقه‌مند قرار گیرند.
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری قم گفت: جشن بزرگ درختکاری احتمالا در روز 21 اسفند برگزار خواهد شد که در آن مراسم این روز را جشن گرفته و از برترین‌های فضای سبز تقدیر خواهیم کرد. شهروند، اداره، کارشناس، کارگر و پیمانکار نمونه فضای سبز در این مراسم تقدیر می‌شوند.
وی افزود: کلاس‌ها و دوره‌های آموزشی شهروندی هم در این هفته برگزار می‌شود که در قالب این کلاس‌ها نحوه کاشت و نگهداری گیاهان زینتی، نحوه سبزی‌کاری، تهیه تراریوم و موضوعات دیگری در رابطه با فضای سبز که مردم به آن نیاز پیدا می‌کنند، آموزش داده خواهد شد.
توسعه فضای سبز در مدارس
توسعه فضای سبز در مدارس از دیگر برنامه‌های این هفته است که جوادیان در این مورد اظهار کرد: پیمانکاری به کار گرفته شده که به مدارس مراجعه کند و در حیاط مدارس به توسعه فضای سبز و کاشت درختان بپردازد که به نظر می‌رسد بازخورد خوبی در میان دانش‌آموزان داشته باشد.
وی افزود: بازدید مدارس از گلخانه‌ها و مراکز تولیدی مناطق هشت‌گانه و سازمان پارک‌ها از دیگر برنامه‌های ما در این زمینه است که در قالب این برنامه‌ها دانش‌آموزان با محیط گلخانه و با روش تکثیر درختان آشنا می‌شوند و نهال هم هدیه می‌گیرند.
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری قم با اشاره به این‌که جایزه شهروند نمونه از دیگر برنامه‌های سازمان پارک‌ها در هفته درختکاری است، گفت: از 15 اسفند تا 15 فروردین شهروندان ثبت‌نام کنند و از فضای سبز خانگی شهروندان عکس‌برداری می‌شود و به 10 شهروند برتر در این زمینه جوایز نفیسی داده خواهد شد.
وی افزود: بیشتر پروژه‌های جدید سال 96 در هفته درختکاری امسال کلنگ‌زنی شده و بیشتر پروژه‌های سال 95 هم در این هفته به بهره‌برداری می‌رسد که یکی از آن‌ها توسعه 356 هکتاری فضای سبز جنگلی شهر قم است.
جوادیان با اشاره به به کارگیری تبلیغات محیطی در هفته درختکاری گفت: هدف این است که مردم را نسبت به کاشت و نگهداری از فضای سبز ترغیب کنیم.
به گفته وی، راه‌اندازی 20 مرکز به صورت موقتی در شهر در نقاطی که گلخانه نداریم برای فروش گل و گیاه از دیگر اقدام‌هایی است که در زمینه تبدیل فضای شهر به فضای زیست‌محیطی صورت گرفته است.
2 ماه پرکار برای درختکاری
15 تا 21 اسفند در تقویم‌ها به نام هفته درختکاری نام‌گذاری شده است. این هفته قرار است اهمیت حراست از ریه‌های شهر را بار دیگر به ما یادآوری کند.
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری قم در توضیح شرایط کنونی فضای سبز در شهر قم با اشاره به این‌که از نیمه بهمن تا نیمه فروردین 2 ماه از پرکارترین ماه‌های سال برای فضای سبز است، اظهار کرد: بحث واکاری و درختکاری در این 2 ماه صورت می‌گیرد.
«پیام جوادیان» افزود: در این 2 ماه بهترین شرایط آب و هوایی را برای کاشت درخت داریم چرا که بعد از آن هوا گرم می‌شود و در فصل پاییز هم به این دلیل که بلافاصله پس از آن سرمای هوا غالب می‌شود، امکان کاشت موفق درختان وجود ندارد.
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری قم گفت: امسال به دلیل سرمایی که به یک باره در آبان اتفاق افتاد خسارت شدیدی به درختان و درختچه‌ها در قم وارد شد. بسیاری از اکالیپتوس‌ها، زیتون‌ها، خرزهره‌ها و حتی کاج‌ها تحت تأثیر این سرما قرار گرفتند که در شهر هم هنوز تأثیر سرما مشاهده می‌شود.
جوادیان با اشاره به این‌که نیروهای فضای سبز این روزها در حال حرس درختان آسیب‌دیده هستند، بیان کرد: هم‌زمان برنامه‌های مختص به هفته درختکاری هم در این هفته برگزار می‌شود.
وی افزود: در هر منطقه‌ای یک روز اختصاص دادیم که عوامل فضای سبز به علاوه شهردار منطقه در شهر حضور پیدا کند و مراسم درختکاری برگزار شود.
منبع: همشهری
