خداحافظی طرح زوج و فرد از پایتخت / طرح ال ای زد به کمک تهران می آید

معاون شهردارتهران از اجرای طرح مجازی تقسیم خودروها بر اساس میزان آلایندگی تا پایان سال جاری خبر داده و گفته از ابتدا با طرح زوج و فرد خودروها موافق نبودیم.

بدین ترتیب اگر طرح جدید در شورای عالی ترافیک به تصویب برسد تردد خودروها بر اساس زوج و فرد بودن پلاک در محدوده تعیین شده صورت نمی گیرد و ممنوعیت تردد بر اساس میزان آلایندگی خواهد بود.

مساله ترافیک و آلایندگی در همه جای دنیا جزو دغدغه های مهم مدیران است که در این میان کشورهای پیشرفته با برنامه ریزی و مدیریت درست راهکار مناسب برای آن اتخاذ کرده اند .

در پایتخت ایران رشد سریع جمعیت و کوچ مردم از شهرهای دیگر به این کلانشهر از یک سو و افزایش خوروها و موتورسیکلتها و البته مرغوب نبودن نوع بنزین در سالهای اخیر موجب شده تهران در صدر شهرهای آلوده قرار بگیرد و روزهای زیادی را از نظر کیفیت ناسالم، وضعیت اضطرار و هشدار تجربه کند.

البته نبود زیرساخت های قوی در بخش حمل و نقل عمومی و مشکلات عدیده ای که در استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی وجود دارد به رشد خودروهای تک سرنشین و البته آلودگی بیشتر هوای تهران دامن زده است.

بر همین اساس و برای کم کردن حجم تولید آلاینده در برخی نقاط شهر که شرایط خطرناک تری از نظر حجم آلاینده ها دارند طرح زوج و فرد مورد توجه قرار گرفت و اجرایی شد.

 به اين ترتيب از اول آبان ماه 1358 ممنوعيت تردد اتومبيلهاي تك سرنشين با هدف بهبود نسبي ترافيك با ايجاد محدودهاي در مركز شهر به مرحله اجرا درآمد. با تصويب شوراي انقلاب درخردادماه 1359 محدودهاي در مركز شهر تهران تعيين شد تا از ورود كليه وسايل نقليه به استثناء وسايل نقليه مجاز از قبيل وسايل نقليه عمومي، اتومبيلهاي اورژانس و كادر پزشكي و سرويسهاي دولتي از ساعت 6:30 تا 10 صبح در تمام ايام هفته جز در دو روز آخر هفته و ايام تعطيل جلوگيري شود و به اين ترتيب محدوده طرح ترافيك تهران شكل گرفت.

در دهه 60 زمان محدوديت تردد در محدوده طرح دچار تغييراتي شد. محدوديت تردد براي وانت بارها و همچنين ممنوعيت تردد كليه وسايل نقليه سنگين طي ساعات 6 صبح تا 21 شب در محدوده طرح ترافيك نيز از تصميمات اين دهه بوده است.

آغاز دهه 70 با اقدام عجيبي همراه بود به طوري كه در شهريور 1370 بدون در نظر گرفتن سابقه محدوديت، به هرتعداد وسايل نقليه با پلاك دولتي معرفي شده از جانب ادارات دولتي، مجوز تردد به داخل محدوده طرح ترافيك صادر شد.

از ابتداي آذر 1373اقدام خوبي صورت گرفت كه صدور آرمهاي موقت روزانه جهت ورود وسايل نقليه به داخل محدوده بود. از اواسط آذر ماه سال 1384، به دليل آلودگي شديد هواي تهران طرح مقطعي تردد زوج يا فرد خودروها دائمي شد.

از شهريور 1389 به مدت سه ماه ساعت كار ادارات دولتي شهر تهران كاهش يافت و دليل آن توزيع ترافيك دربازههاي زماني مختلف ذكر شد. در نيمه دوم سال 1389 آلودگي شديد هواي شهر تهران به سطح هشدار رسيد و طبق آمارها افراد زيادي به همين دليل جان خود را از دست داده و يا به بيماريهاي ناشي از آلودگي هوا دچار شدند؛ در اول اسفندماه1389 محدوده تردد زوج يا فرد خودروها و همچنين محدوده طرح ترافيك خودروها به طور آزمايشي گسترش يافت وپليس راهور با جديت بيشتري با متخلفان اين طرح برخورد کرد.

البته این طرح فقط مسکنی برای دردهای پایتخت بود و به دلیل نواقص زیادی که داشت نمی توانست در دراز مدت مشکلات آلودگی هوا را حل کند.

تقیسم بندی بر اساس پلاک باعث میشد خیلی از خوروهای فرسوده با درصد آلایندگی بالا مجوز ورود به طرح را داشته باشند اما خیلی از ماشینهایی که استانداردهای لازم را داشتند به خاطر شماره پلاک از ورود به محدوده تعیین شده محروم شوند.

از سوی دیگراین طرح در شهرهای دیگر جهان نیزاجرا شده بود اما تجربه نشان میداد دایمی شدن آن در بیشتر شهرها با شکست مواجه شده بود.

بنابراین لزوم خروج این طرح از حالت دایمی و استفاده از آن فقط در زمان اضطرار احساس می شود.

آنطور که تشکری هاشمی نیز می گوید این طرح آن طور که باید از انتشار آلایندگی خودروها  در مناطق مرکزی شهر کم نکرده است.چرا که بعضا خودروهایی که پلاکشان زوج یا فرد است اما درصد انتشار آلایندگی شان صفر است اجازه تردد ندارند اما به جای آن خودروهای با درصد آلایندگی بسیار بالا در محدوده تردد کنند.در طرح جدید که در صورت تصویب احتمالا از سال آینده اجرایی می شود خودروها به 4 رنگ قرمز، زرد، سبز و آبی تقسیم شده و به عنوان مثال گروه قرمز به عنوان خودروی بسیار آلاینده معرفی شده و به این ترتیب از شدت آلایندگی شان کاسته می شود.

بر این اساس در مواقع شدت آلودگی هوا محدودیت تردد بر اساس رنگ بندی خودروها صورت میگیرد. به طوری که خودروهای قرمز که خودروهای کاربراتوری هستند و میزان آلایندگی شان بسیار بالاست اجازه تردد در هسته مرکزی شهر را نخواهند داشت.

به گفته وی براساس این طرح خودروهای زرد، خودروهایی هستند که به سن فرسودگی نزدیک بوده و خودروهای سبز ، خودروهایی هستند که استاندارد بیش از یورو 2 دارند که برای این دسته از خودروها نیز در شرایط اضطرار آلودگی هوا محدودیت تردد در هسته مرکزی شهر در نظرگرفته می شود.

خودروهای آبی ، خودروهای دارای استاندارد یورو 5 و خودروهای هیریدی هستند که حداقل محدودیت را خواهند داشت.

بنا بر اظهارات معاون شهردارتهران زیرساخت های اجرایی این طرح در دست اقدام است اکنون بانک اطلاعات خودروها از طریق معاینه فنی در اختیار راهنمایی و رانندگی است و نرم افزارها و سخت افزارها اجرای طرح نیز در حال نصب و طراحی است و پس از نهایی شدن نحوه اجرا تا پایان سال در شهرتهران اجرایی خواهد شد.