به گزارش تابناک یزد، شبکههای اجتماعی در طول چند سال گذشته به عنوان یکی از امکانات فضای مجازی در این فضا بروز پیدا کردند و به سرعت و با تنوع زیاد توانستند جای خود را در میان مخاطبان باز کنند تا جایی که کمتر کسی در حال حاضر از کمترین کاربردهای آنها بیاطلاع است.
اما این مظاهر تکنولوژی به موازات کاربرد مثبت و سهولت در انواع ارتباطات میان افراد جنبه منفی نیز دارند و این موضوع در کشور ما از آمار جرائم سایبری که توسط مقامات امنیتی و انتظامی اعلام میشود قابل مشاهده است البته این موضوع خاص کشور ما نیست اما با توجه به اینکه این تکنولوژیها برای ما وارداتی بوده و کاربران اطلاعات کافی از زوایا و خطرات آن ندارند اهمیت بیشتری پیدا میکند.
یکی از موضوعات مهم در فضای مجازی و از جمله شبکههای اجتماعی مسئله امنیت است که بارها و بارها به دلیل به خطر افتادن آن بسیاری از خانوادهها را به اشکال گوناگون در مسائل مادی و اخلاقی درگیر خود کرده است، اینکه ما نمیدانیم چه اطلاعاتی را نباید در شبکههای اجتماعی بارگذاری کنیم؟ چه افرادی میتوانند به این اطلاعات دسترسی داشته باشند؟ چگونه میتوان اطلاعات بارگذاری شده را خصوصی سازی کرد تا امکان دسترسی برای افراد سودجو از بین برود؟ و سوالاتی از این دست که در گفتوگو با کارشناسان این حوزه به آن پرداختهایم.
بسیاری از آسیبهای فضای مجازی با آگاهی قابل پیشگیری استمهدی محمود اقدم در این زمینه به خبرنگار رسانه خبرگزاری تسنیم، میگوید: بحث امنیت در فضای مجازی جدای از مسئولان یک دغدغه اصلی والدین است و متاسفانه به دلیل عدم آگاهی از شرایط خاص فضای مجازی و مشغله والدین آسیبهای جدی را به فرزندان وارد و آنها را روز به روز طمعه فضای مجازی میکند.
وی ادامه میدهد: در مورد آسیبهای ابتدایی در این حوزه میتوان به بحث خرید در فضای مجازی اشاره کرد که در صورت عدم آگاهی از شرایط یک سایت فروش محصولات ممکن است یک کاربر مورد سوءاستفاده مالی قرار بگیرد چراکه در طول عملیات خرید، شماره کارت بانکی، رمز عبور، رمز دوم، کد سه رقمی، تاریخ انقضای کارت و تمام اطلاعات کارت بانکی خود را وارد میکند و ممکن است این اطلاعات را در اختیار یک هکر قرار گرفته باشد. این در حالی است که یک کاربر با کلیک بر روی آرم آبی رنگی که در پایین سایتهای فروش محصولات و نشانه مجوز از مرکز توسعه تجارت الکترونیکی کشور است میتواند از صحت مجوز و شرایط آن سایت اطمینان حاصل کند، این مثال را برای این ذکر کردم که بدانیم با کسب آگاهی میتوانیم از آسیبهای احتمالی جلوگیری کنیم.
برخی نرمافزارهای ارتباطی با اهداف خاص برای ما ساخته میشوداین پژوهشگر فضای مجازی همچنین میگوید: متاسفانه در حال حاضر استفاده از نرمافزارهای قفلشکسته در بین جوانان باب شده است غافل از اینکه این نرمافزار توسط افراد مسلط در این حوزه طراحی و مواردی در آن تعبیه شده که به طور مثال بتواند اطلاعات شخصی شما را در زمان آنلاین بودن کپی کند، حال تصور کنید این نرمافزار در حوزه عکس و تصاویر شخصی و خانوادگی باشد، چه اتفاقی میافتد؟ متاسفانه جوانان به دلیل شرایط سنی و فضایی که نمیخواهند از دیگران کم بیاورند دچار مسائلی میشوند که جبران آن آسان نیست.
آیا ممکن است یک شرکت بزرگ نرمافزاری فعالیتی بدون کسب سود انجام دهد؟محموداقدم معتقد است: برخی از این نرم افزارها با هدف خاص برای ما ساخته میشود، آیا تابحال فکر کردهایم که چرا یک نرمافزار با امکانات ویژه و تسهیل بسیار در ارتباطات به صورت رایگان در اختیار ما قرار میگیرد و مدام به روز میشود؟ آیا ممکن است یک شرکت بزرگ ساخت نرمافزار فعالیتی را بدون کسب سود و برای رضای خدا انجام دهد؟ باید دقت کنیم که آنها منتظر ما نمیمانند، هدفگذاری و برای آن هزینه کردهاند و تا اندازهای تولید خود را جذاب میکنند که ما فرصت نمیکنیم به آن برسیم.
سرعت کسب آگاهی نوجوان ما در مورد نرم افزارهای ارتباطی از سرعت تولید آنها خیلی کمتر استوی میافزاید: مثلا یک نرمافزار با رشد زیاد، فضای کم و سرعت بالا امکاناتی فراهم میکند که ناخوادآگاه ما را به سمت خود میکشاند، این در حالی است که سرعت کسب آگاهی نوجوان ما در مورد نرم افزارهای ارتباطی از سرعت تولید آنها خیلی کمتر است و همزمان با ناآگاهی والدین ماجرا خطرناکتر میشود. ما قرار است کشور را به همین نوجوانان و جوانان بسپاریم، آنها ابتدا بر جمعیت کشور ما هدفگذاری کردند که ما را به میانسالی برسانند و این موضوع در حاضر دغدغه مسئولان و مردم شده است و بعد از آن با نسل والدین شاغل، آپارتمان، تک فرزندی، گوشی تلفن همراه و کافی نت روبرو هستیم که کمترین ارتباط را با اعضای خانواده میگیرند.
برخی نرمافزارهای ارتباطی، مخفیانه به حریم اطلاعات شخصی وارد میشوندمحمدهادی فضل الله نژاد نیز در اینباره به خبرنگار تسنیم میگوید: ابتدا باید امنیت در فضای مجازی را تعریف کنیم چراکه از مفهوم عرفی امنیت گستردهتر است زیرا رابطهها در فضای مجازی با ابزارهای مختلف و تعاملی است و حتی ممکن است از این جهت امنیت فرهنگ، اعتقادات و باورهای ما را به خطر بیاندازد. اما به هر حال هر طور که این مقوله را تعریف کنیم نخستین قدم برای حفظ امنیت، آگاهی است چراکه برخی نرمافزارهای ارتباطی این قابلیت را دارند که مخفیانه به حریم اطلاعات شخصی افراد وارد شوند.
تصور کنید نرمافزارهای ارتباطی در شبکههای اجتماعی مانند سیل به شما نزدیک میشوند
وی در پاسخ به این سوال که کاربران در مقابل سرعت تولید اینگونه نرمافزارها چه باید کنند، میگوید: تصور کنید که در شهر شما سیل در حال وقوع است به طور قطع چارهای ندارید جز اینکه با نهایت عجله خود را نجات دهید اینجا نیز باید به سرعت آگاهی کسب کنید وگرنه دچار بلا میشوید، توجه کنید چطور نسل قدیم با اسکناس کاغذی مواجه شدند و برای راه انداختن کار روزمره خود مبالغ ارزشی اسکناس را یاد گرفتند، در نتیجه یک نوجوان یا جوان میتواند خود را با آموزش به این موضوع برساند که خطرات را از خود دور کند.
این پژوهشگر فضای مجازی ادامه میدهد: برای ابزارهای جدید نیز این قانون جاری است اما احساس ضرورت آموزش باید در افراد حس شود، اما از سوی دیگر باید توجه کرد صرف هشدار و ترساندن کارایی ندارد.
فرزندان را با رفاقت از فیلتر خود عبور دهیدوی همچنین در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر ارائه راهکار ملموس برای والدین برای جلوگیری از آسیبهای احتمالی شبکههای اجتماعی و فضای مجازی ، میگوید: ریشهای ترین راهکار رفاقت با فرزندان است، در درجه اول باید با آنها رفیق باشیم تا هرگونه برنامه یا امر یا نهی نتیجه بدهد وگرنه به دلیل سبک زندگی امروز، طبیعت آزادیخواهی نوجوان و جوان و بیرون بودن از منزل، اگر بستر رفاقت فراهم نباشد والدین از بسیاری مسائل مطلع نمیشوند، تنها با همراهی است که می توانید فرزندان را از فیلتر خود عبور دهید.