آذربایجان و موضع انقلابی

به گزارش سرویس سیاسی تابناک تبریز،آنچه که این روز ها در آذربایجان می گذرد را می توان از دو موضع بررسی نمود.

یا بایتسی آنر از موضع انقلابی گری مان در دنیا نگاه کنیم و یا اینکه مانند روندهای جهانی با ادبیات کلاسیک روابط بین الملل برمبنای محاسبه سود وزیان با آن مواجه شویم.

قبل از اینکه این نکته را بررسی کنیم چند نکته مهم را به عنوان مقدمه طرح می نماییم

1-منازعه قره باغ همواره بهانه ای برای قدرتهای فرامنطقه ای مانند روسها و امریکایی ها بوده تا منافع خود را به بهانه این بحران تامین کنند.حمایت رسمی روسیه از سال 1988 تا کنون از ارمنستان سبب ساز گرایش آذربایجان به سمت امریکا و متعاقبا به سمت اسرائیل  گردیده است. در ضمن برخی اظهار نظرها در خصوص اتمام مهلت حاکمیت آذری ها طبق قرارداد ترکمانچای مابین ایران و روسیه واینکه بایستی آذربایجان شمالی به مام میهن خود بازگردد نیز در این زمینه موثر ارزیابی گردیده است.

2-امریکا از سال 2005 به این سو و بعد از انقلاب های مخملی منطقه قفقاز و متعاقب آن بحران گازی که روسیه برای اروپا فراهم نموده است  به آذربایجان به عنوان کریدوری حیاتی برای انتقال گاز دریای خزر به اروپا نگریسته و طی قرار دادی بنام قرار داد قرن انتقال گاز و نفت از محور باکو تفلیس را تعقیب نموده است. آذربایجان به منظور تامین امنیت این خط لوله ، نیازمند اعمال حاکمیت بر منطقه ناگورنو است.

3-ارمنستان به طور سنتی مورد حمایت روسها است و حتی روسها مذاکرات تهران را که در سال 1994 در آستانه موفقیت بود را با چراغ سبز نشان دادن به ایروان برای اشغال قره باغ به شکست کشانیدند.

4-ترکیه به عنوان کشوری ترک زبان همواره طرف آذربایجان را گرفته است و علی القاعده با این اوضاع آشفته منطقه می تواند با حمایت از آذربایجان زهر چشمی از روسیه بگیرد. چراکه روسها همواره طرف ارمنی ها را گرفته اند. البته این اتخاذ موضع موجب خوشحالی قومی آذری های دنیا شده است که بالتبع ایران را هم شامل می گردد.

آنچه از موضع گیری های انجام گرفته تا کنون بر می آید این است که سیاست بی طرفی ایران در میان دستگاه های مسئول، مورد توجه بیشتری قرار گرفته  است . البته بایستی خاطرنشان ساخت اظهارات معاون امنیتی استاندار آذربایجان شرقی نشان از آن دارد که طرف آذری و ارمنی از ایران تذکر نیز دریافت نموده اند(بخاطر اصابت خمپاره به حوزه سرزمینی ایران).

مساله اینجاست که اکنون با توجه به منافع مشترک ایران و روسیه و بازی مشخص روسها در مقابل امریکا ، و از طرف دیگر ژئوپولوتیک شیعه و مساله ایدئولوژی اسلامی و مساله مهم وحدت اسلامی  ، ایران اسلامی کدام موضع را باید منشا سیاست های علنی و یا غیر علنی خود سازد؟
 با توجه به مدل فلطسین و اسرائیل به نظر می رسد، حسب منویات رهبری نباید هزینه و فایده محاسبه گردد و آنچه منطبق بر آموزه های دینی در مورد تقابل مسلمان و مسیحیان است ، مبنا قرارگرفته و ایران سیاست خود را حمایت از آذربایجان اعلام کند.

البته در خصوص آذربایجان نیز حقایقی بایستی ذکر گردد.
1-در جنگ سالهای 70 تا 74 ایران عملا جانب آذربایجان را گرفت اما جنگ قدرت حاکم در باکو نیز بی کفایتی نظامیان آذری و البته خیانت روسیه کار را سخت کرد. بنطر بایستی این تجربه مبنای اقدامات آتی مان باشد که به هیچ کدام از قدرتهای فرامنطقه ای اعتماد نکنیم.

2-علی اف علیه جنبش های دینی سیاست سختگیرانه ای دارد. البته بخشی از آن مربوط به مسایلی می گردد که طرح آن به نفع مسلمانان آذربایجان نیست سیاست سکولار آذربایجان در این شرایط حساس  منطقه به  ضرر داعش است که البته به نفع ایران و روسیه نیز محسوب می گردد.چراکه علی اف با تمامی جریانات اسلامی بخصوص آنانکه به سمت مبارزه رسمی با دولت بروند سرسختانه مبارزه می کند. هر چند تبعات این مبارزه دامن حریانات شیعی مانند حزب اسلام و شخص حاج اکرام و ..را هم گرفته است.

به هرحال به نظر می رسد اجلاس امروز رامسر میتواند فرصتی مهیا نماید تا ایران موضع انقلابی خود را اعلام کند. هرچند این موضع کاملا به نفع ایران نخواهد بود اما در طولانی مدت منافعی بیشتر از موضع بی طرفی را  نصیب ایران می تواند بکند. هرچند به دلیل موضعمهمی که سازمان همکاری های اسلامی و سران برخی کشورهای مسلمان به نفع آذربایجان گرفته اند نیاز ایران به اتخاذ چنین موضعی را برای اثبات موضع انقلابی ایران در اولویت بخشیدن به منافع جهان اسلام، بیشتر می نماید.
از طرف دیگر این موضع گیری  میتواند اهرم فشار مناسبی علیه روس ها باشد تا مانع از تکرار خیانت های تاریخی روسها علیه ایران گردد.