شهرستان شاهرود با نزدیک به 52 هزار کیلومتر مربع وسعت ، میان دو طبیعت متفاوت کویری و خزری واقع شده است.
این شهرستان از شمال به شهرستان های گرگان، علی آباد، رامیان، مینودشت و
آزادشهر در استان گلستان، از مشرق به شهرستان های سبزوار و بردسکن در
استان خراسان رضوی و میامی سمنان ، از مغرب به شهرستان دامغان و از جنوب به
شهرستان های نائین در استان اصفهان و طبس در استان خراسان جنوبی محدود می
شود.
از نظر تنوع آب وهوایی ؛ قسمت جنوبی شهرستان در مجاورت کویر واقع
شده و آب و هوای نسبتاً گرم وخشک دارد، قسمت مرکزی و نواحی شرقی شاهرود
دارای آب و هوای معتدل و نواحی شمالی آن کوهستانی با آب و هوایی نسبتاً سرد
و خشک است.
در این میان ، پارک ملی خاتوران که در نوع خود در کشور بی
نظیر است ، در شرق استان سمنان و در فاصله 140 کیلومتری جنوب شرقی شهر
شاهرود و 28 کیلومتری جنوب شرقی مرکز بخش بیارجمند و درشمال مرکزی کویر
ایران واقع است.
پارک ملی خارتوران با یک میلیون و 400هزار هکتار
وسعت ، بزرگترین ذخیره گاه زیست کره کشور است و گونه های نادر جانوری و
گیاهی را در خود جای داده است بطوریکه به آن بزرگترین ذخیره گاه زیست کره
ایران هم نام نهاده اند.
گفته می شود، این پارک بعد از سرنگتی آفریقا واقع در کشور تانزانیا دومین منطقه بیوسفر جهان به شمار می آید.
منطقه
خارتوران به دلیل وجود ویژگیهای منحصر به فرد، پوشش گیاهی خاص، عوارض
جغرافیایی پست و بلند باعث به وجود آمدن یک اکوسیستم متنوع و مملو از
گیاهان، جانوران و حشرات شده است. در حال حاضر می توان این منطقه را به
عنوان یکی از ذخیره گاههای ژنی کشور دانست.
پستانداران ذخیره گاه
زیستکره خارتوران شامل گرگ، شغال، روباه معمولی، کفتار، یوزپلنگ، کاراکال،
پلنگ، گربه وحشی یا دشتی، جبیر، آهو، پازن،قوچ وحشی و گورخر است.
هوبره،
زاغ بور، بحری، دلیجه، کبک، تیهو، بلدرچین، عقاب دشتی، چاخ لق، کبوتر
چاهی، یاکریم، شاه بوف، سبزه قبا هندی، دم جنبانک ابلق، سنگ چشم دم سرخ و
گنجشک معمولی از جمله پرندگان این منطقه هستند.
انواع گوناگونی از رده
خزندگان در این منطقه به چشم می خوردکه شامل راسته لاک پشت ها و نیز
خانواده آگاماها، سمندرها و اسکینک ها است.
از دیگر خانواده خزندگان می
توان به بزمجه ها اشاره کرد. همچنین از راسته مارها در ایران هفت خانواده و
کلا 72 گونه مار شامل 63 گونه خشک زی و 9 گونه دریایی در آبهای جنوب وجود
دارد.
یکی از ویژگی های خاص شاهرود این است که با طی مسافتی کمتر از
50 کیلومتر ، می توان از خشک ترین مناطق کشور به سر سبزترین جنگل های میهن
پای گذاشت.
***** جنگل ابر *****
این جنگل زیبا که در بیشتر روزهای سال پوشیده از ایر است و نام خود را نیز از ویژگی اش وام گرفته، در شمال شاهرود قرار دارد.
جنگل ابر شاهرود قسمتی از قدیمی ترین و زیباترین جنگلهای هیرکانی است با
گونه های گیاهی و جانوری نادر که یکی از زیباترین جنگل های ایران است و در
35 کیلومتری شمال شرق شاهرود قراردارد.
این جنگل در مسیر جاده شاهرود به آزادشهر استان گلستان و در جوار روستای ابر قرار دارد و حدود 35 هزار هکتار گستره آن است.
در این جنگل ابرها آنقدر به درخت ها نزدیک اند که گویی جنگل بر روی
ابرها سوار است و می توان در میان ابر و باد گشت و گذار کرد و به باور
بسیاری از گردشگران یکی از زیباترین چشم اندازهای طبیعت ایران محسوب می
شود.
******پوشش گیاهی ******
وجود 85 نوع گونه گیاه مانند راش،
بلوط، ممرز افرا، شیردار، توسکا، آزاد داغداغان، گونه های کلاه میر حسن،
چوبک، اسپرس، دم روباهی، آویشن و شبدر به همراه گونه های گیاهی نادر مانند
نارون، بارانک، سرخدار و مانند آنها جنگل ابر را به موزه ای طبیعی تبدیل
کرده است.
آب و هوای خاص این جنگل، درختان متفاوتی را در خود پرورش
داده که برخی از این درخت ها با شکل خاص خود روی زمین خزیده اند و منظره
زیبایی پدید آورده اند.
جنگل ابر به عنوان یکی از بانک های گیاهان
دارویی در کشور شناسایی شده است، که همه ساله مشتاقان و علاقمندان را از
گوشه و کنار ایران و جهان به سوی خود دعوت می کند.
در قسمت های جنوبی
جنگل، که به روستاها نزدیک تر است پوشش گیاهی کم شده است اما در عمق
جنگلٰ تپه های پرشیبی وجود دارد که سراسر پوشیده از درختان بلند است.
مشهورترین درخت منطقه اورس است.
آبشار زیبای جنگل ابر یکی از نقاطی است که ندیدن آن شاید یکی از افسوس های زندگی طببیعت گردان ایران باشد.
این ها فقط بخش های مهمی از طبیعت شاهرود است ولی آنها که به کویر نوردی
تمایل داشته باشند می توانند از مناطق حومه روستای طرود در 120 کیلومتری
شاهرود دیدن کنند تا فضای وسیع وزیبای آن چشم و جانشان را بنوازند.
رئیس اداره محیط زیست شاهرود هم با تشریح اهمیت این ذخایر خداوندی ، گفت:
نگهداری این تنوع و زیبایی زیست محیطی حیات وحش شاهرود که سرمایه های ملی
کشور هستند یاری بیشترمردم را می طلبد.
صمد جلالی روز شنبه درگفت و گو
با خبرنگار ایرنا افزود : شکار و صید جانوران وحشی به منظور لذت جویی
،تخریب محیط زیست و تجاوز به حقوق شهروندان بوده و نسل های آینده را از
دیدن این همه زیبایی و مواهب الهی محروم می کند.
وی تصریح کرد: اصل
50 قانون اساسی حفاظت از محیط زیست را وظیفه عمومی تلقی کرده و از این
رو فعالیت های اقتصادی و غیر آن که با آلودگی محیط زیست یا تخریب
غیر قابل جبران آن ملازمه پیدا کند، ممنوع است.
وی با اشاره به
ماده 10 قانون شکار و صید جانوران تصریح کرد: هرکس مرتکب شکار و صید
جانوران وحشی عادی بدون پروانه، شکار و صید بیش از میزان مندرج در پروانه و
یا خلاف مقررات و خارج از محلهای مندرج در پروانه شود، مجازات می شود.
وی گفت : از بین بردن رستنی ها از جمله قطع درختان ، خارزنی ، بوته کنی
و تعلیف غیر مجاز در مناطق حفاظت شده و پناهگاه های حیات وحش و تجاوز و
تخریب طبق قانون ممنوع است .
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شاهرود شکار
و صید جانوران وحشی حمایت شده بدون داشتن پروانه ویژه ، شکار و صید در
مناطق حفاظت شده و پناهگاه های حیات وحش بدون تحصیل پروانه ویژه و صید غیر
مجاز در رودخانه های حفاظت شده را از مواد مندرج در ماده 12 دانست.
جلالی از بین بردن رستنیها و تعلیف و تخریب در پارکهای ملی و آثار طبیعی
ملی و هرگونه تجاوز و فعالیت غیر مجاز در این گونه مناطق و آلوده نمودن آب
رودخانه ها ، دریاچه ها و تالابهای حفاظت شده ، چشمه ها و آبشخورها به
موادیکه باعث آلودگی آب و از بین رفتن آبزیان شود ،از موارد دیگر این قانون
ذکر کرد.
وی شکار جانوران وحشی کمیاب و در معرض خطر انقراض از قبیل
جیبیر ، گورخر ، گوزن زردایرانی ، یوزپلنگ ، تمساح ( کروکودیل ) ، هوبره و
میش مرغ ، شکار در پارک های ملی. همچنین شکار ، صید و یا کشتار جانوران
وحشی با استفاده از سموم و مواد منفجره و امثال آن و شکار به صورت تعقیب
با استفاده از وسیله نقلیه موتوری و همچنین کشتار آنان به طریق جرگه و
محاصره دسته جمعی را تخلف از این ماده قانونی عنوان کرد.
رئیس اداره
حفاظت محیط زیست شاهرود با اشاره به تبصره 2 ماده 13مبادرت به زنده گیری ،
شکار ، خرید ، فروش ، حمل ، نگهداری و صدور پرندگان شکاری از قبیل شاهین
، بحری ، بالابان و دلیجه را علاوه بر محکومیت به حداکثر مجازات حبس
مقرر در این ماده به جزای نقدی از یک میلیون و هشتصد هزار تا بیست میلیون
ریال اعلام کرد.
جلالی از مردم خواست تا هرگونه مشاهده تخلف صید و شکار و
آلودگیهای زیست محیطی را سریعا' به مامورین یگان حفاظت محیط زیست شاهرود
اطلاع دهند .
رئیس اداره محیط زیست شاهرود از مسافران نوروزی خواست که
برای بازدید و آشنایی بیشتر با محیط زیست ،حیات وحش و گونه های گیاهی و
جانوری این منطقه از غرفه این اداره در نمایشگاه نوروزی شاهرود واقع در
ورودی این شهر در محور اصلی تهران به مشهد دیدن کنند.