اکثر حزب ها در کردستان عراق دامنگیر فساد مالی - امنیتی شده اند

این بخشی از گفت و گوی عرفان قانعی فرد،پژوهشگر تاریخ معاصراست.کتاب" شکست داعش در کردستان The Failure of ISIS in Kurdistan"  " جدیدترین کتاب عرفان قانعی فرد است که به زبان انگلیسی در آمریکا منتشر می شود. کتاب او بر اساس گزارش های CIA ، سازمان ضد ترور اقلیم کردستان، دولت مرکزی عراق و اسناد ارتش عراق و نیز چندین گفتگو با شخصیت های سیاسی - امنیتی عراق تدوین شد. وی در دو سال اخیر به مطالعات امنیت " Security studies" پرداخته و هم این گفتگو در بغداد با وی انجام شده است.

آنچه در پی می آید گفت و گوی کوتاه تابناک با قانعی فرد در خصوص پشت پرده اتفاقات در اقلیم کردستان عراق است.

آیا آن آشفتگی در حزب های سیاسی کردستان عراق مشاهده می شود؟

مسلما!. پایگاه و جایگاه اکثر حزب های سیاسی در کردستان عراق متزلزل است. مثلا در داخل حزب دمکرات (KDP) دیگر چیزی به اسم حزب نیست و تنها موتور حرکت و روکش آن سازمان امنیت حزب ( پاراستن ) می باشد و این حزب در چند سال اخیر به شیوه سنتی و نه قانونی،  ریاست اقلیم، ریاست دولت محلی و ریاست اداره امنیت را برعهده گرفته بود و علاوه بر اسرائیل ، بیشتر روابط خود را با ترکیه و عربستان و قطر توسعه داده و به تدریج از ایران دور شده . و آن کشورها هم به مسعود بارزانی وعده هایی داده اند. نچیروان بارزانی هم در حکومت، نفت و توافق های سیاسی شکست خورده. و به عنوان نخست وزیر شکست خورده معروف است و دیپلماسی او در پشت پرده تنها مداحی است. و با مسرور بارزانی هم اختلاف های اساسی دارد.

 در داخل حزب اتحادیه میهنی کردستان عراق (PUK) هم همین آشفتگی پس از کسالت جلال طالبانی مبرز شده. خانواده مام جلال نگران آن چند-شاخه ای و انشقاق هستند که در بین رسانه ها و محافل سیاسی به خط برهم صالح - کوسرت رسول معروف است. بهرحال سه نفر اصلی حزب ( هیرو و شهناز ابراهیم احمد و دکتر لطیف رشید ) به همراه رئیس جمهور ( دکتر فواد معصوم) و افراد مشفق داخل حزب مانند عدنان مفتی و عادل مراد و عمر فتاح در صدد حفظ توازن در داخل این حزب سنتی هستند. اما ضعف اصلی این حزب فلج بودن رسانه و دیپلماسی جدید پس از طالبانی است. مثلا اکثر معلوماتی که به ایران داده می شود بر عکس واقعیت هاست و سناریوی نفوذ بارزانی و میت (MIT) در تخریب توازن این حزب، موفق بوده است. و آدم را به یاد نفوذ بعث در این حزب، در دهه های 1980 - 1990 می اندازد که برخی از کادرهایش پرونده همکاری با بعث داشتند.

 حزب تغییر(GORAN) هم به رهبری نوشیروان مصطفی امین به بن بست سیاسی رسیده است.تا حدی هم خط ترکیه - عربستان در تحریک و تهییج عناصر جوان آن حزب کوشا هستند و نفوذ دارند. گروهی از پیران حزب هم دوباره به سمت اتحادیه (PUK) گرایش دارند که با هم متحد شوند. اما شخص مصطفی امین مانند مام جلال دوستدار ایران و ایرانی است. در میان حزب های اسلامی هم باز خط ترکیه - قطر- عربستان دیده می شود. مانند یکگرتوی اسلامی ( اتحاد اسلامی ) برخی از حزب ها هم محلی از اعراب ندارند و بیشتر تاجرهای سیاسی هستند. و اکثر حزب ها دامنگیر فساد مالی - امنیتی شده اند که به این سادگی هم قابل حل نیست و با اسم کرد و کُردستان و حقوق کُرد و .. ، تجارت می کنند. و برنامه استراتژی مهم ندارند و شاید اگر حضور ایران نباشد، یک شبه اقلیم  فرومی پاشد.

اینکه مطرح می شود حشد شعبی (Hshd Shaabi) ضد کردهاست آیا با واقعیت همخوان است؟

خیر! ، در اطراف کرکوک، خورماتو و ... جناحی از ترکیه و نیز حزب بارزانی می خواستند روابط پ ک ک (PKK) و اتحادیه (PUK) را با این افراد تخریب کنند که کنترل شد. حتی پاراستن - به کذب - شایع کرد که مثلث پ ک ک (PKK) و تغییر(GORAN)  و اتحادیه (PUK) قصد قیام دارند اما یک تاکتیک نخ نما بود. و البته بخش نفوذی میت (MIT) در پ ک ک (PKK) هم قصد دارد با  حزب دمکرات (KDP) آتش جنگ را شعله ور کند اما بارزانی توان جنگ را ندارد و بشدت ضعیف و منزوی شده است و تنها تبلیغ رسانه ای مانده .

همیشه بر ترویج ایران هراسی (Iran-phobia) توسط برخی از حزب ها، نقد دارید. تا چه اندازه ای جدی ست؟

بسیار زیاد! ، شما به رسانه های کردی - ترکی - عربی منطقه توجه کنید. اصلا مایه نگرانی است. مثلا هم شیخ جعفر با میت همکار است. به هم حزبی های خودش در اتحادیه (PUK)می گوید که شماها وابسته به ایران هستید! بعد که ایران در جنگ داعش، جوانمردی کرد و ترکیه حامی داعش بود، بازهم از حمایت ترکیه دست برنداشت. گروه های اسلامی تندرو هم تا 80% تفکر مشابه داعش دارند و رادیکالیسم مذهبی وحشتناک است. و نزدیکی با ایران، نوعی دشنام رسانه ای است که علیه همدیگر استفاده می کنند اما کسی به نقش مخرب عربستان و ترکیه اشاره ندارد که ضد کرد و ضد شیعه و ضد ایران هستند. 4 پایگاه نظامی ترکیه در بخش شمالی کردستان عراق هم عینا همین سیاست را دارد.