از زمان وقوع حمله به سفارت عربستان سعودی در تهران ـ که بهانه ای برای قطع روابط دیپلماتیک با ایران به دست سعودی ها داد ـ گمانه های متعددی درباره میانجی گری طرف های خارجی میان تهران و ریاض وجود داشته است. با این حال، به نظر نمی رسد، دولت سعودی تمایلی به فرو نشاندن بحران جاری داشته باشد. این در شرایطی است که ایران به همه اشکال ممکن حسن نیت خود را در این موضوع نشان داده است.
از زمان وقوع حمله به سفارت عربستان
سعودی در تهران ـ که بهانه ای برای قطع روابط دیپلماتیک با ایران به دست
سعودی ها داد ـ گمانه های متعددی درباره میانجی گری طرف های خارجی میان
تهران و ریاض وجود داشته است. با این حال، به نظر نمی رسد، دولت سعودی
تمایلی به فرو نشاندن بحران جاری داشته باشد. این در شرایطی است که ایران
به همه اشکال ممکن حسن نیت خود را در این موضوع نشان داده است.
به
گزارش «تابناک»، در حالی که پس از سفر اخیر نواز شریف، نخست وزیر پاکستان
به ایران و عربستان، بحث‌هایی جدی درباره احتمال میانجی‌گری اسلام آباد
میان تهران و ریاض شکل گرفت، عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان، امروز وجود
هر گونه طرحی برای میانجی‌گری پاکستان در این موضوع را تکذیب کرد.
به نوشته سایت شبکه خبری «العربیه»، وزیر خارجه سعودی در حاشیه نخستین اجلاس وزیران «مجمع همکاری اعراب و هند» گفته، برخی کشور‌ها پیشنهاد میانجی‌گری و واسطه شدن میان تهران و ریاض را مطرح کردند، ولی «ایران می‌داند لازمه‌های این کار چیست و تا زمانی که ایران پاسخ مثبت ندهد، میانجی‌گری در کار نخواهد بود».
الجبیر در ادامه اظهارات خود مدعی شده، طی بیش از ۳۵ سال، ایران رویکردی خصمانه در مقابل کشورهای عربی در پیش گرفته و ضمن مداخله در امور داخلی آن‌ها، به منازعات فرقه‌ای دامن زده و از تروریسم حمایت کرده است.
وی افزود: «ایران باید سیاست و روش تعامل خود با همسایگان را تغییر داده و با آن‌ها بر مبنای اصل همسایگی خوب به تعامل بپردازد و از مداخله در امور داخلی دیگر کشور‌ها خودداری کند. در این صورت، راه برای ایجاد روابطی بهتر با همسایگان برایش باز خواهد بود».
گفتنی است، العربیه که خود از جمله رسانه‌های دارای وابستگی مستقیم به رژیم آل سعود است، در این مطلب، دامنه اتهام زنی به ایران را از وزیر خارجه این کشور نیز فرا‌تر برده و با طرح این ادعا که ایران از سوی بسیاری از کشور‌ها به عنوان یک دولت حامی تروریسم شناخته میشود، مدعی شده، برخی نهادهای دولتی ایران به عنوان سازمان‌های تروریستی شناخته می‌شوند و شماری از مقامات ایرانی نیز در فعالیت‌های تروریستی دست داشته‌اند.
اما این ادعا‌ها و ادامه اتهام زنی سعودی‌ها به ایران در شرایطی صورت می‌گیرد که در مدتی که از واقعه حمله به سفارت عربستان سعودی در تهران می‌گذرد، دولت ایران به اشکال مختلف، تمایل خود را به جلوگیری از تشدید تنش‌ها به منظور حفظ ثبات و امنیت منطقه اعلام کرده است. با این حال، به نظر می‌رسد این رویکرد مبتنی بر اثبات حسن نیت، تأثیری بر کم شدن از دامنه رویکرد خصومت آمیز سعودی‌ها نداشته است.
به این ترتیب، در شرایط کنونی باید دو نکته را مورد توجه قرار داد: نخست، همان گونه که بسیاری از تحلیلگران ایرانی و خارجی تأکید می‌کنند، موضوع حمله به سفارت نه «دلیل» قطع رابطه سعودی‌ها با ایران، بلکه «بهانه»ای بود که به تحریک خود آن‌ها نیز اتفاق افتاد و آل سعود را در پیشبرد رویکرد ضد ایرانی خود یاری رساند؛ بنابراین، اصولاً نباید انتظار داشت سعودی‌ها چنین بهانه دیریافته و گرانبهایی را به راحتی رها کنند.
دوم آنکه پس از واقعه سفارت عربستان، دولت ایران تلاش داشت به اشکال مختلف این موضوع را برای جامعه بین المللی جا بیندازد که واقعه مذکور، نه یک اقدام سازمان یافته و مورد حمایت دولت و مقامات دولتی، که اتفاقی بوده که برای برخورد با عاملان آن نیز همه گونه اقدامی شده و ایران نیز بر اساس مبانی دیپلماتیک شناخته شده، در صدد پیشگیری از دامنه دار‌تر شدن تنش‌هاست. آن گونه که از مجموعه تحولات صورت گرفته به ویژه تأکیدات کشورهای مختلف، از جمله کشورهای غربی بر ضرورت بهبود روابط تهران ـ ریاض برمی آید، این موضوع اکنون برای طرف‌های خارجی جا افتاده و حسن نیت ایران در این ماجرا اثبات شده است.
در چنینی شرایطی، به نظر می‌رسد با توجه به تهاجمی‌تر شدن روزافزون رویکرد عربستان سعودی در قبال ایران، ادامه سیاست مبتنی بر حسن نیت و تلاش یک طرفه برای مذاکره و مفاهمه جهت حل اختلافات، نه تنها راه به جایی نخواهد برد، بلکه سعودی را در ادامه رویکرد خصمانه خود جری‌تر خواهد کرد.
به عبارت دیگر، اکنون نوبت ایران است که با یادآوری تمام تلاش‌های صورت گرفته جهت تنش زدایی، عدم تمایل عربستان به بهبود روابط را در عرصه بین المللی نشان داده و اعلام کند، آن دولتی که یکجانبه اقدام به تعطیلی سفارت خود در تهران کرد، خودش باید در صورت تمایل نسبت به بازگشایی آن و احیای روابط اقدام کند که آن هم منوط به عذرخواهی بابت موضع گیری‌های تند، بی‌اساس و توهین آمیزی است که در این مدت علیه جمهوری اسلامی ایران و مقامات ایرانی مطرح کرده است.
تنها در این شرایط و در صورتی که تغییر رفتار سعودی‌ها برای ایران احراز شود، موضوع احیای روابط می‌تواند بررسی شده و طرف ایرانی درباره آن تصمیم گیری کند. به بیان دیگر، سعودی‌ها دیگر جایی برای مماشات باقی نگذاشته‌اند و سیاست ایران در این ماجرا نیز باید جنبه‌های انفعالی را کنار گذاشته و به سیاستی فعال مبتنی بر مدیریت تنش‌ها و در عین حال، حفظ جایگاه و پرستیژ بین المللی ایران تغییر یابد.
به نوشته سایت شبکه خبری «العربیه»، وزیر خارجه سعودی در حاشیه نخستین اجلاس وزیران «مجمع همکاری اعراب و هند» گفته، برخی کشور‌ها پیشنهاد میانجی‌گری و واسطه شدن میان تهران و ریاض را مطرح کردند، ولی «ایران می‌داند لازمه‌های این کار چیست و تا زمانی که ایران پاسخ مثبت ندهد، میانجی‌گری در کار نخواهد بود».
الجبیر در ادامه اظهارات خود مدعی شده، طی بیش از ۳۵ سال، ایران رویکردی خصمانه در مقابل کشورهای عربی در پیش گرفته و ضمن مداخله در امور داخلی آن‌ها، به منازعات فرقه‌ای دامن زده و از تروریسم حمایت کرده است.
وی افزود: «ایران باید سیاست و روش تعامل خود با همسایگان را تغییر داده و با آن‌ها بر مبنای اصل همسایگی خوب به تعامل بپردازد و از مداخله در امور داخلی دیگر کشور‌ها خودداری کند. در این صورت، راه برای ایجاد روابطی بهتر با همسایگان برایش باز خواهد بود».
گفتنی است، العربیه که خود از جمله رسانه‌های دارای وابستگی مستقیم به رژیم آل سعود است، در این مطلب، دامنه اتهام زنی به ایران را از وزیر خارجه این کشور نیز فرا‌تر برده و با طرح این ادعا که ایران از سوی بسیاری از کشور‌ها به عنوان یک دولت حامی تروریسم شناخته میشود، مدعی شده، برخی نهادهای دولتی ایران به عنوان سازمان‌های تروریستی شناخته می‌شوند و شماری از مقامات ایرانی نیز در فعالیت‌های تروریستی دست داشته‌اند.
اما این ادعا‌ها و ادامه اتهام زنی سعودی‌ها به ایران در شرایطی صورت می‌گیرد که در مدتی که از واقعه حمله به سفارت عربستان سعودی در تهران می‌گذرد، دولت ایران به اشکال مختلف، تمایل خود را به جلوگیری از تشدید تنش‌ها به منظور حفظ ثبات و امنیت منطقه اعلام کرده است. با این حال، به نظر می‌رسد این رویکرد مبتنی بر اثبات حسن نیت، تأثیری بر کم شدن از دامنه رویکرد خصومت آمیز سعودی‌ها نداشته است.
به این ترتیب، در شرایط کنونی باید دو نکته را مورد توجه قرار داد: نخست، همان گونه که بسیاری از تحلیلگران ایرانی و خارجی تأکید می‌کنند، موضوع حمله به سفارت نه «دلیل» قطع رابطه سعودی‌ها با ایران، بلکه «بهانه»ای بود که به تحریک خود آن‌ها نیز اتفاق افتاد و آل سعود را در پیشبرد رویکرد ضد ایرانی خود یاری رساند؛ بنابراین، اصولاً نباید انتظار داشت سعودی‌ها چنین بهانه دیریافته و گرانبهایی را به راحتی رها کنند.
دوم آنکه پس از واقعه سفارت عربستان، دولت ایران تلاش داشت به اشکال مختلف این موضوع را برای جامعه بین المللی جا بیندازد که واقعه مذکور، نه یک اقدام سازمان یافته و مورد حمایت دولت و مقامات دولتی، که اتفاقی بوده که برای برخورد با عاملان آن نیز همه گونه اقدامی شده و ایران نیز بر اساس مبانی دیپلماتیک شناخته شده، در صدد پیشگیری از دامنه دار‌تر شدن تنش‌هاست. آن گونه که از مجموعه تحولات صورت گرفته به ویژه تأکیدات کشورهای مختلف، از جمله کشورهای غربی بر ضرورت بهبود روابط تهران ـ ریاض برمی آید، این موضوع اکنون برای طرف‌های خارجی جا افتاده و حسن نیت ایران در این ماجرا اثبات شده است.
در چنینی شرایطی، به نظر می‌رسد با توجه به تهاجمی‌تر شدن روزافزون رویکرد عربستان سعودی در قبال ایران، ادامه سیاست مبتنی بر حسن نیت و تلاش یک طرفه برای مذاکره و مفاهمه جهت حل اختلافات، نه تنها راه به جایی نخواهد برد، بلکه سعودی را در ادامه رویکرد خصمانه خود جری‌تر خواهد کرد.
به عبارت دیگر، اکنون نوبت ایران است که با یادآوری تمام تلاش‌های صورت گرفته جهت تنش زدایی، عدم تمایل عربستان به بهبود روابط را در عرصه بین المللی نشان داده و اعلام کند، آن دولتی که یکجانبه اقدام به تعطیلی سفارت خود در تهران کرد، خودش باید در صورت تمایل نسبت به بازگشایی آن و احیای روابط اقدام کند که آن هم منوط به عذرخواهی بابت موضع گیری‌های تند، بی‌اساس و توهین آمیزی است که در این مدت علیه جمهوری اسلامی ایران و مقامات ایرانی مطرح کرده است.
تنها در این شرایط و در صورتی که تغییر رفتار سعودی‌ها برای ایران احراز شود، موضوع احیای روابط می‌تواند بررسی شده و طرف ایرانی درباره آن تصمیم گیری کند. به بیان دیگر، سعودی‌ها دیگر جایی برای مماشات باقی نگذاشته‌اند و سیاست ایران در این ماجرا نیز باید جنبه‌های انفعالی را کنار گذاشته و به سیاستی فعال مبتنی بر مدیریت تنش‌ها و در عین حال، حفظ جایگاه و پرستیژ بین المللی ایران تغییر یابد.
