فرزانه صادق‌مالواجرد که در مسیر بررسی طرح جامع مشهد، در کمیته تخصصی معماری، طراحی شهری و بافت‌های واجد ارزش شورای عالی معماری و شهرسازی؛ «بافت پیرامونی حرم رضوی» را مورد بازنگری قرار داده و از سوی این کمیته، مصوبه‌ای را برای اصلاح شرایط موجود ارائه کرده بود، به شهرآرا می‌گوید: به رغم تاکیدات موجود، شاهد آن هستیم که شأن و جایگاه سیمای حرم رضوی در شهر حفظ نشده است. بخشی از این اتفاق متوجه نبود حمایت و ارتقای کارکرد سکونتی بافت پیرامون حرم مطهر رضوی است که متقابلا بستر را برای رشد کاربری‌های تجاری و اقامتی موقت فراهم و جریان اصیل زندگی را در این بافت، محدود کرده است.
وی تاکید می‌کند: تداوم این روند، می‌تواند آسیب‌هایی را برای این بافت شهری رقم بزند.
تاکید بر حمایت از ساکنان قدیمی بافت پیرامون حرم
این مقام مسئول می گوید : در روند بررسی طرح جامع مشهد در شورای عالی معماری و شهرسازی، برای اولین بار پرونده به دو کمیته تخصصی هم ارجاع شد که یکی از آن‌ها، «کمیته معماری، طراحی شهری و بافت‌های واجد ارزش» بود.
به اذعان وی، از منظر کارشناسان حاضر در این کمیته، باید حمایتی جدی از ساکنان بافت‌های اصیل و قدیمی منطقه صورت گیرد. موضوعی که هم در بخش بازنگری طرح بهسازی و نوسازی بافت فرسوده پیرامونی حرم مطهر رضوی و هم در طرح جامع مشهد (بعد از ابلاغ آن)، پیگیری خواهد شد.
نقد دیگر صادق مالواجرد به روند شتاب‌زده تجمیع پلاک‌ها در این بافت است که درباره آن توضیح می‌دهد: بررسی شرایط موجود این بافت نشان می‌دهد که به جای توجه به ساخت‌و‌سازهایی که با دانه‌بندی اصیل بافت تاریخی این محدوده هم‌خوانی دارند، تاکید در این بخش بر تجمیع هرچه بیشتر پلاک‌ها بوده که به ساخت ساختمان‌های بزرگ و آسمان‌خراش‌ها منجر می‌شود و توامان از منظر اشراف و سایه‌اندازی و همچنین سیما و منظر، بافت ارزشمند و تاریخی این محدوده را تهدید می‌کند.
بافت مسکونی برای همه اقشار درآمدی
مدیرکل دفتر معماری، طراحی‌شهری و بافت‌های ارزشمند وزارت راه و شهرسازی ادامه می‌دهد: نکته دیگری که مورد انتقاد ماست و در مصوباتمان هم بر آن تاکید کرده‌ایم، رویکرد تغییر کارکردها از سکونتی به اقامتی و تجارتی است که باید تا آنجا که امکان دارد در روند بازنگری در طرح نوسازی بافت پیرامون حرم رضوی، ضوابطی تعبیه شود که روند موجود را مهار کند.
وی یادآور می‌شود: توامان مدیریت شهری باید به این مهم توجه داشته باشد که بافت‌های مسکونی و اقامتی آینده در این منطقه، برای زندگی قشرهای مختلف مردم، از هر طبقه اجتماعی و با هر بضاعت مالی مناسب باشند.
تدوین طرح‌های تفصیلی منوط به اصلاح طرح جامع
از این مقام مسئول درباره روند بازنگری‌ها در این بافت و توامان نظارت‌های آتی بر مصوباتی که بر حفظ سیما و منظر تاکید می‌کنند، می‌پرسیم که وی در پاسخ بیان می‌کند: بیشترین نظارت‌های آینده، بر عهده ساختارهای استانی خواهد بود؛ از استانداری بگیرید تا میراث فرهنگی؛ البته که گزارش‌ها درباره انحراف احتمالی از مصوبات، به شورای عالی شهرسازی و معماری کشور ارائه می‌شوند.
صادق مالواجرد خاطر‌نشان می‌کند: اقدامات برای اصلاح طرح جامع از سوی مشاور در دست انجام است و در دبیر خانه شورای عالی شهرسازی و معماری هم این موضوع پیگیری می‌شود و به محض آنکه اصلاحات طرح جامع مشهد به سرانجام برسد، طرح‌های تفصیلی لازم با تاکید بر سیما و منظر بافت‌های واجد ارزش شهر مشهد، تهیه خواهند شد.
بازنگری در طرح بهسازی و نوسازی بافت فرسوده پیرامون حرم در دست مشاور
اما برای پیگیری روند پیشرفت بازنگری در طرح بهسازی و نوسازی بافت فرسوده پیرامونی حرم مطهر رضوی با محمد‌سعید ایزدی معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری ایران نیز گفتگو می‌کنیم.
وی با ذکر این توضیح که حدود سه ماه و نیم است که مشاور کارش را در این بخش آغاز کرده، بیان می کند: در این راستا، جلساتی را هم در مشهد زیر نظر معاونت عمرانی استانداری و در ستاد زیر نظر مستقیم وزیر راه و شهرسازی برگزار کرده‌ایم تا نظرات کارشناسی در این حوزه به خوبی استحصال شود.
ایزدی ادامه می‌دهد: از مشاور خواسته شده در گام اول وضعیت فعلی را به شکل دقیق و فرصت‌ها و تهدیدها را شناسایی کند تا بر‌اساس وضع موجود بتوان طرح را بازنگری و طرح جدید را ارائه کرد.
وی می‌افزاید: پیش‌بینی می‌کنیم که نتیجه بررسی‌های اولیه در این طرح در هفته‌های آتی از سوی مشاور ارائه شود تا به گام‌های اجرایی نزدیک‌تر شویم.
معاون وزیر راه و شهرسازی تاکید می‌کند: مصمم هستیم تا زمان تهیه طرح بازنگری، هیچ اقدام جدیدی در این بافت انجام ندهیم؛ البته انجام خدمات زیر‌ساختی در منطقه متوقف نخواهد بود.
ایزدی یادآور می‌شود: انتظار ما این است که طرح یادشده، راهبردهای جدیدی را برای سه مقوله به ما ارائه دهد؛ اول، فراهم‌کردن بسترهایی برای ارتقای مشارکت بیشتر مردم در فرآیند بهسازی و نوسازی این بافت، دیگر، توجه به میراث تاریخی، فرهنگی و ارزش‌های معنوی و کالبدی طبیعی موجود در منطقه و بالاخره بهبود کیفیت ساخت به نحوی که معماری عرضه شده در شأن مجموعه حرم مطهر و منطبق با معماری بومی و اصیل منطقه باشد.
وی ابراز امیدواری می‌کند: با اتمام بازنگری در این طرح، شاهد نگاهی تازه به این بافت باشیم که در آن جایگاه فرهنگی و تاریخی مشهد و تاکیدات مقام معظم رهبری در رابطه با شأن زائران و مجاوران، به شایستگی تامین شده باشد.
منبع: شهرآرا
