طعم گردشگری وحشت در دل تاریخ؛ گورستان "سنادره" سمنان در فهرست آثار ملی ثبت شد

به گزارش خبرنگار تاباک از استان سمنان، ثبت گورستان‌های تاریخی در فهرست آثار ملی، گامی اساسی در حفاظت از میراث فرهنگی و تاریخی کشور است. این اقدام نه‌تنها به معنای حفاظت فیزیکی از این اماکن است، بلکه با به رسمیت شناختن ارزش‌های تاریخی، فرهنگی و اجتماعی آنها، فرصتی برای معرفی و شناخت بیشتر تاریخ و هویت ملت فراهم می‌آورد.

گورستان تاریخی سنادره در شهر سمنان به‌تازگی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این گورستان که قدمت آن به بیش از یکصد سال قبل بازمی‌گردد، نه‌تنها یادآور زندگی و تاریخ گذشتگان این منطقه است، بلکه بیانگر آداب، رسوم و باور‌های مردمی است که در این سرزمین زیسته‌اند.

ثبت این اثر تاریخی در فهرست آثار ملی مزایای متعددی به همراه دارد. نخست، این اقدام به حفاظت بهتر از گورستان در برابر تخریب‌های احتمالی و دست‌اندازی‌های غیرقانونی کمک می‌کند. دوم، به توسعه گردشگری فرهنگی در منطقه و جذب علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ ایران کمک خواهد کرد. علاوه بر این، ثبت آثار تاریخی می‌تواند زمینه‌ساز پژوهش‌های علمی و تاریخی باشد و نسل‌های جدید را با میراث ارزشمند گذشتگان آشنا سازد.

این اقدام نه‌تنها وظیفه حفاظت از میراث ملی را بر عهده دولت و نهاد‌های مسئول می‌گذارد، بلکه جامعه محلی را نیز در شناخت و حفظ این آثار ارزشمند دخیل می‌کند. ثبت گورستان تاریخی سنادره در سمنان نمونه‌ای بارز از اهمیت حفظ هویت تاریخی و فرهنگی ایران است که می‌تواند الگویی برای سایر نقاط کشور باشد.

سرپرست معاونت میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان سمنان با اشاره به اینکه گورستان سنا دره با یک قرن قدمت به شماره ۳۴۰۳۷در فهرست آثار ملی ثبت شد، گفت: این گورستان چهار هکتار وسعت دارد.

سروش هاشمی در گفت‌و‌گو با خبرنگار تابناک در سمنان با بیان اینکه قدیمی‌ترین تاریخ فوت در این گورستان مربوط به سال ۱۳۰۱ هجری شمسی است، افزود: این گورستان با ویژگی‌های کم‌نظیر و خاص به یکی از جاذبه‌های گردشگری استان سمنان تبدیل شده‌است.

وی با تأکید بر اینکه گورستان سنا در یک مکان پژوهشی پراهمیت است که با ثبت آن فرصت بیشتری برای معرفی و حفاظت از این میراث فرهنگی فراهم شده‌است، اظهار داشت: این گورستان علاوه‌بر قبور با تاریخ‌های مشخص از تعداد زیادی قبور بدون نام و بدون تاریخ برخوردار است که قدمت آن بیشتر از یک قرن بوده است.

سرپرست معاونت میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان سمنان، تنوع زیاد در نوع سنگ قبر‌ها و طراحی‌های متفاوت در این گورستان را از ویژگی‌های خاص و جالب‌توجه این مکان اعلام کرد و اظهار داشت: براساس تحقیقات به‌عمل‌آمده گورستان سنادره تا اواسط دهه ۱۳۶۰ شمسی با کاربری دفن اموات فعالیت کرده و ازآن‌پس میتی در این گورستان دفن نشده است.

هاشمی با اشاره به اینکه گورستان سنادره دارای قبوری با سنگ‌های مختلف ازجمله خشت و کاشی و سنگ‌هایی که در طول مدت زمان دست‌خوش تغییرات شده است، گفت: تنوع جنسی سنگ و نوع تراشکاری و حتی اشعار متون مذهبی حک شده ازجمله ویژگی‌های خاص و قابل‌توجه این گورستان است.

وی عنوان داشت: آب‌انبار واقع در این مجموعه به شماره ۵۸۲۸ در فهرست آثار ملی کشور ثبت‌شده است. 

معاون میراث فرهنگی اداره کل استان سمنان با بیان اینکه یکی از ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد این گورستان تفاوت ساخت قبور زن و مرد است که آن را خاص جلوه می‌دهد، اعلام داشت: در این گورستان قبور مرد با یک پله بلندتر از قبور زنان ساخته شد که در طراحی قبور می‌توان آن را قبل‌از ثبت شدن نام و تاریخ فوت نیز مشاهده کرد.

هاشمی با اشاره به بنا‌های موجود در این گورستان، بیان کرد: بنا‌هایی در این گورستان با کاربری‌هایی، چون غسالخانه و سایبان موجود است که به ارزش تاریخی و معماری این محل می‌افزاید.

وی با بیان اینکه بعضی از اشعار شاعر سمنانی و پیمان یغمایی در گورستان مشاهده می‌شود، گفت: این اشعار معمولاً شامل اطلاعاتی کوتاه در مورد متولی است که در دهه ۴۰ هجری شمسی بر روی قبر حک شد است.

آرامستان قدیمی "سنادره" در جنوب شهر سمنان و در منطقه‌ای به همین نام واقع شده و از سال ۱۳۶۴ دفن اموات در این منطقه متوقف شده است.

اگرچه معاون میراث فرهنگی سمنان می‌گوید که قدمت این آرامستان کمی بیش از یکصد سال است؛ اما آنطور که سمنانی‌ها می‌گویند و با توجه به تاریخ‌هایی که روی قبر‌ها درج شده، قبرستان "سنادره" سمنان در سال‌های ۱۲۵۰ تا ۱۳۶۴ آرامگاهی برای دفن اموات شهر بوده است، اما تقریباً از سال ۱۳۶۴ دیگر کسی در این قبرستان دفن نشده است. قبر‌هایی با قدمت ۱۵۰ ساله که بعد از فرونشست زمین و شکافته و شکسته شدن سنگ قبر‌ها نمایی آخرالزمانی گرفته‌اند.

انگار که روز حشر است و مردگان از قبر‌ها برخاسته‌اند؛ جایی که برای تجربه هیجانی منفی یا همان گردشگری سیاه، مکانی بکر و ترسناک است.

کافی است در گرگ و میش غروب یا اوایل صبح به این منطقه که نزدیکی شهر است بروید. در زمینی مسطح گورستانی آرام می‌بینید که قدم زدن در آن احساسات عجیبی را در شما بیدار می‌کند، ترکیبی از تاریخ و ترس.

/س