رمضان ماه تزکیه نفس و ماه مهمانی خداوند است، در اين ماه پر بركت روزه داران برسر سفره میهمانی پروردگار می نشینند و از فضائل اخلاقی آن بهره مند می شوند، مردم استان سمنان نیز همگام با دیگر مسلمانان جهان و ایران، برای بهره گیری از فضائل و خوبی های ماه مبارک رمضان از چند روز قبل از فرارسیدن این ماه، خود را آماده و مهیا می کنند.

  در یک آیین و اعتقاد ویژه، زنان و مردان نقاط مختلف استان سمنان در لیالی قدر هم زمان با خواندن هربند از دعای جوشن کبیر بر روی ظرفی از قند، نبات، نقل و یا خرما فوت کرده و خوردن آن را به نیت شفا و تبرک توصیه می کنند.

همچنین گره زدن بر روی نخ به هنگام خواندن دعای جوشن کبیر پس از قرائت هر بند از دعا توسط برخی از زنان مرسوم است. نخ صد بند(گره) را برای گشایش کار و بخت گشایی دختران در ميان قرآن نگه می دارند.

در شهر شاهرود زنان همزمان با تلاوت دعای جوشن کبیر ظرفی از آب حاوی زعفران را نزد خود نگه داشته و با خواندن هر بند از دعا بر آن می دمند تا به عنوان تبرک آن را با خود به خانه ببرند.

اهالی استان سمنان، شب های قدر (شب های 19، 21 و 23 رمضان) را با آیین خاصی برگزار می کنند، در برخی از مساجد نقاط شهری و یا روستائی گستردن سفره سحری برای پذیرائی از عزاداران مرسوم است، در شب های قدر خرما، انواع نان محلی، شله زرد و غیره بین عزاداران تقسیم می کنند.

انجام غسل شب احیاء، خواندن نماز صد رکعتی و غیره از دیگر آداب و اعمال مربوط به شب های قدراست. در روستای جزن دامغان نیز در این شب ها دستجات زنجیرزن از مساجد و حسینیه های محل به راه افتاده و با گذر از معابر و کوچه ها به زنجیر زنی و عزادارای می پردازند.

در شب های قدر، پوشیدن لباس سیاه به نشانه عزا و ماتم در ایام شهادت حضرت علی(ع) امري متداول است، بنا بر باوري كهن اهالی نقاط مختلف استان کار کردن در روز 21 ماه رمضان را حرام دانسته و در مجالس عزاداری حضور می یابند. در نقاط شهری با فرا رسیدن اين مناسبت حرکت دستجات سینه زنی از اماكن مذهبی و مساجد آغاز شده وعزاداران با گذر از معابر و خیابان ها چنین می گویند:«وای علی کشته شد / شوهر زهرا چه شد»

در روستای کوه زر با فرار رسیدن 21 رمضان برخی اهالی به نیت اموات خود نان فتیر پخته و بین سایرین تقسیم می نمایند. اهالی نقاط کویری استان سمنان در روز شهادت حضرت علی(ع) از انجام فعالیت هاي روزمره خودداری نموده و مرسوم است که دامداران شیر دام های خود را در این روز به فقرا و نیازمندان داده و یا برای تهیه افطار و پذیرایی از نمازگزاران به مساجد محل می دهند.

حنا بندان و خوردن کله پاچه به مناسبت کشته شدن ابن ملجم

مردم استان سمنان باور عمیقی در خصوص، نزول قرآن در شب 27 رمضان دارند، بر این اساس برخی تا پاسی از شب به احیاء و شب زنده داری در مساجد می پردازند. زنان سمنانی، گرمساری و دامغانی در این روز به جهت شادی ناشی از کشته شدن قاتل ملعون امام علی(ع) بر دست و پای خود حنا می مالند، برخی زنان در این روز گوش دختران خود را سوراخ کرده و برای آنها گوشواره می خرند.

گفتنی است که در شب 27 رمضان، زنان شهرهای شاهرود، گرمسار و روستای جزن در بین نماز ظهر و عصر با اندکی پارچه، نخ و سوزن کیسه ای کوچک دوخته و سکه ای را به نیت تبرک درون آن مي نهند، شاهرودي ها آن را كيسه ُمراد ناميده و به جهت بر آورده شدن حاجت آن را تا سال ديگر نزد خود نگه مي دارند. همچنین در شهر شاهرود خوردن کله و پاچه در این شب برای افطار مرسوم است. اهالی بر این باورند که در این شب ابن ملجم قاتل امام علی(ع) کشته شده است.