به گزارش تابناک آذربایجان غربی، فرش دستباف براساس شواهد تاریخی، صنعت دستی آمیخته با هنرمندی مردم ایران زمین است که قدمتی بالغ بر 2 هزار و 500 سال دارد فرش‌بافی در آذربایجان غربی قدمت 1000 ساله دارد، طبق بررسی‌های تاریخی نقشه مخصوصی که متعلق به این استان باشد، وجود نداشته و در حال حاضر قالیبافان این منطقه از نقشه سایر مناطق به بافت قالی می‌پردازند.
در آذربایجان غربی شهرهای تکاب، میاندوآب، ارومیه، خوی، بوکان، شاهین‌دژ و دیگر شهرها در عرصه قالیبافی شهرت بسیار دارند، مخصوصاً فرش ریز ماهی خوی و افشار آهنین تکاب به دلیل ویژگی‌های خاصی نظیر ظرافت و استحکام فراوان، نه‌تنها در ایران بلکه در سطح بین‌المللی بسیار زبانزد هستند.
این قالی‌های با قوام و زیبا روایت دسترنج مردم بی‌ادعا و سخت‌کوش آذربایجان غربی است که از پس دارهای سفید روزگار می‌گذرانند و هنرشان را به رخ جهانیان می‌کشند، هنری که ادغام رنگ‌ها و طرح‌های مختلف سبب خلق و ایجاد خصوصیات چشم‌گیر در آن می‌شود و تنها هنری که هیچ‌گاه از مد نمی‌افتد.
یکی از شهرهای ایران که مردمان آن نگاه ویژه‌ای به هنر و صنعت قالیبافی دارند بوکان است که صنعت فرش این شهرستان توانسته جایگاه منحصربه‌فردی در سطح کشور به خود اختصاص دهد و وجود ده‌ها تعاونی بزرگ و کوچک و همچنین کارگاه‌های خصوصی با بیش از چند هزار بافنده به‌عنوان مهم‌ترین صنعت این شهرستان به شمار می‌آید.
قالی افشار آهنین و ریزماهی نماینده آذربایجان غربی در بازار فرش جهان
رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: قالی و قالیچه‌های نفیس و گران‌بهای افشار محبوبیت خاصی در بازارهای جهانی فرش دارد و از حیث رنگ و مرغوبیت و طرز بافت و نقشه، دارای بهترین کیفیت هستند که بنا به گفته مورخان این فرش‌هاقدمت 700 ساله دارند و این فرش‌ها با طرح‌های ماهی قوشخانه، لچک ترنج، شاه‌عباسی، شکارگاه با حاشیه‌هایی نظیر شمعدانی، فرهاد میرزا، اسلیمی، کتیبه و افشان عرضه می‌شوند.
اسد درویشی گفت: فرش ریز ماهی خوی هم ازجمله فرش‌های قدیمی و مشهور استان است که با استفاده از مواد اولیه مرغوب، پشم، پنبه، کرک و ابریشم با گره ترکی و رنگ‌آمیزی های متنوع در ابعاد مختلف تولید می‌شود و قدمت 1000 ساله دارد.
درویشی تصریح کرد: فرش‌های ریزماهی خوی و افشار تکاب در شمال و جنوب استان در سال 1389 ثبت ملی شده و فرش بافته شده در خوی نیز در سال 1392 نیز به ثبت جهانی رسیده است که این امر نشان از جایگاه استان در صنعت فرش کشور است.
صادرات فرش آذربایجان غربی به کشورهای اروپایی
وی با اشاره به اینکه ریزماهی و افشار در بازارهای داخلی و جهانی از متقاضی زیادی برخوردار بوده و نسبت به سال‌های گذشته صادرات افزایش یافته است گفت: سالانه میزان صادرات فرش آذربایجان غربی 20 میلیون دلار به‌صورت غیرمستقیم است که به سایر استان‌ها از جمله تهران، تبریز و مشهد صادر می‌شوند.
درویشی افزود: آمریکا، کشورهای اروپایی همچون آلمان، انگلیس، فرانسه، هلند، کشورهای آسیایی همچون چین، روسیه و جدیداً کشورهای آفریقای جنوبی از جمله بازارهای هدف صادرات فرش آذربایجان غربی هستند.
به گفته‌ی وی شهرستان‌های تکاب و خوی مهم‌ترین قطب‌های تولید فرش استان بوده و در کنار آنها فرش‌بافی در شهرهای بوکان، شاهین‌دژ، میاندوآب، مهاباد و ارومیه رواج دارد.
درویشی با بیان مشکلات حوزه فرش دستباف آذربایجان غربی تصریح کرد: افزایش قیمت مواد اولیه در بازارهای داخلی، افزایش سطوح دستمزد، نوسان نرخ ارز و نبود توان بازاریابی مناسب برای این صنعت در کنار مشکل بیمه قالیبافان از جمله این مشکلات به شمار می‌رود.
برپایی نمایشگاه دائمی فرش در ارومیه منوط به پیدا شدن مکان مناسب است
رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی گفت: مقرر شده که نمایشگاه دائمی فرش دستباف آذربایجان غربی با هدف بازاریابی و پایداری تولید و افزایش صادرات و با همکاری دستگاه‌های اجرایی در ارومیه ایجاد شود اما تاکنون مکان مناسبی برای راه‌اندازی این نمایشگاه پیدا نشده است.
درویشی افزود: ثبت کتاب فرش، اعزام هیئت‌های تجاری به کشورهای واردکننده فرش ایران، برگزاری همایش‌های علمی بازاریابی و سلیقه‌یابی مشتریان در ارومیه، خوی و بوکان و برگزاری دوره‌های به بافی در این راستا در دست اجرا است و همچنین در استان دوره آموزشی راهنمایان گردشکری در حال برگزاری است، این راهنمایان گردشگری پس از گذراندن این دوره‌ها، گردشگران و توریستان خارجی و داخلی را با سلسه مراتب قالی بافی استانمان آشنا می‌کنند واین خود نوعی اشتغال در سایه قالیبافی استان است.
وی با اشاره به اینکه 227 کارگاه کوچک و بزرگ تولید فرش با اشتغال 72 هزار نفر دراستان فعال است اظهار داشت:در حوزه قالی آذربایجان غربى تعاونى ها، کارگاه هاى قالیبافى، تولیدى ها، اتحادیه صنفى قالیبافان و یک دانشگاه فعال است.
15 هزار نفر قالیباف تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی
درویشی در خصوص وام و تسهیلات گفت: متأسفانه منابع مالی و تسهیلات بانکی اختصاص‌یافته برای تولیدکنندگان و بافندگان فرش استان بسیار محدود بوده و پاسخگوی نیاز تولیدکنندگان بزرگ و بافندگان خانگی فرش نیست.
وی افزود: طبق آخرین آمار تاکنون 15 هزار نفر از قالیبافان استان تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی قرارگرفته‌اند باقی افراد اغلب بیمه روستایی هستند و سازمان تأمین اجتماعی به علت نداشتن بودجه از پوشش این قالیبافان معذور است و طبق تفاهم‌نامه امضاشده بین صندوق بیمه روستایی و عشایری بقیه افراد نیز از طریق این صندوق، بیمه خواهند شد.
تمام قالیبافان سال 98 بیمه می‌شوند
فرشته دستپاک رئیس مرکز ملی فرش ایران با اشاره به اینکه بزرگ‌ترین دغدغه تولیدکنندگان فرش، مساله بیمه و امنیت شغلی است، می‌گوید: خوشبختانه برای اولین بار در تاریخ ایران امسال می‌توان تمامی کسانی را که به قالیبافی اشتغال دارند تحت پوشش بیمه قرارداد و در ردیف بودجه 98 تحقق صد درصد آن پیش‌بینی‌شده است.
نبود نظام حمایتی جامع و مناسب برای بافندگان فرش، کمبود نقدینگی، نظام ناکارآمد و سنتی تولید صدور قالی تولیدی استانمان بانام و برند تبریز و دیگر شهرها موجب شده تا صنعت فرش آذربایجان غربی با مشکلات زیادی دست‌وپنجه نرم کند که رفع آنها نیازمند برنامه‌ریزی اصولی و توجه ویژه مسئولان ذی‌ربط است.
