چهارشنبه‌سوری یا چهارشنبه آخر سال یکی از آئین‌های کهن ایرانی است که متاسفانه در سالیان اخیر، با اضافه کردن زوائدی به آن نه تنها از زیبایی‌های این آئین دیرسال کهن بوم و بر ایران کاسته شده بلکه سبب ایجاد مزاحمت برای بسیاری از مردم و به‌ویژه شهروندان شهرهای بزرگ‌تر شده است.
به گزارش خبرنگار ایسنا، در شهر سمنان در غروب آخرین چهارشنبه سال نوجوانان با افروختن چند تل آتش با شادی از روی آن پریده و می‌گویند: زردی من از تو/سرخی تو از من /غم برو شادی بیا/محنت برو روزی بیا /نمد برو قالی بیا
از دیگر آداب این شب رسم فالگوش است که بنابر آن برخی افراد حاجتمند با فالگوش ایستادن در محل گذر و یا محلی دیگر بر اساس شنیده‌های خود برآورده شدن حاجاتشان را تعبیر می‌کنند .
گرمسار
این مراسم در شب چهارشنبه آخر سال در نقاط مختلف با شور و شوق خاصی برگزار می‌شود. برای این منظور جوانان اقدام به جمع‌آوری هیزم و بوته‌های صحرایی می‌کنند. هنگام غروب در حیاط خانه و یا کوچه بین سه تا هفت کوپه آتش برافروخته و با شادی از روی آن می‌پرند. هر شخص با پریدن از روی شعله‌های آتش چنین می‌گوید: زردی من از تو/سرخی تو از من
در گرمسار مرسوم است که کمی از آتش چهارشنبه سوری را به سمت قبله پرتاب کرده و سه نوبت از روی آتش می‌پرند. مهاجران گیلکی زبان آرادان در هنگام پریدن از روی آتش چنین می‌گویند: شادی تو از ما / غم ما از تو /غم برو قالی بیا /غم برو شادی بیا / زردی من از تو سرخی تو از من
دختران جوان آرادان نیز در این هنگام چنین می‌خوانند: چهارشنبه به در/پنجشنبه مبارک باشه
شکستن کوزه، تخم‌مرغ و یا ریختن قدری از خاکستر این آتش در آب به جهت دفع درد و بلا در نقاط مختلف شهرستان آرادان و گرمسار متداول است. در روستای فروان، پسران و دختران جوان پس از پریدن از روی آتش شال قرمز رنگی را بر سر نهاده و به در خانه اهالی می‌روند. صاحبخانه هدیه‌ای به آنها تقدیم می‌کند. خوردن آجیل( تخمه آفتابگردان، هندوانه، بادام و گردو)، پخت آش رشته و سبزی پلو برای شام از دیگر آداب مربوط به چهارشنبه‌سوری است.
فال گوش
برخی افراد در شب چهارشنبه آخر سال برای برآورده شدن حاجات خود و یا دیگری نیت کرده و با خارج شدن از خانه در سر گذر و یا چها راه و یا پشت در خانه همسایگان به صورت مخفیانه فال گوش م ایستند. این افراد برای دقایقی به سخنان اهل آن خانه گوش فرا می‌دهند.
اگر گفتار آنها شاد و دلنشین باشد، آن را دلیلی برای برآورده شدن حاجات خود دانسته اما اگر حرف‌های غمناک و تلخ به گوششان رسد به این باورند که در آن سال به آرزوی خود نخواهند رسید.
شال‌اندازی
شال‌اندازی از دیگر مراسم مربوط به چهارشنبه سوری است. برای این منظور پسران جوان به در خانه اهالی رفته و با پنهان ساختن خود در پشت در خانه، گوشه شال خود را داخل حیاط می‌اندازند. صاحبخانه با دیدن شال مقداری میوه، شیرینی، آجیل و... در شال نهاده و آن را به صاحبش می‌دهد.
شاهرود
آخرین چهارشنبه سال جوانان به دشت و صحرا رفته و بوته‌های خار و هیزم را جمع‌آوری می‌کنند. به هنگام غروب بوته‌ها را وسط حیاط خانه بر روی بام و یا معبر عمومی آتش زده و با گفتن عبارت: زردی من از تو /سرخی تو از من/... از روی آتش می‌پرند.
برخی از زنان شاهرودی به نیت رفع نحوست، شیشه یا کوزه سفالی حاوی آب را بر زمین زده و می‌شکنند. دیگر اینکه چراغی را در گوشه حیاط خانه تا صبح روشن می‌گذارند. جوانان در این شب به در خانه‌ها رفته فال گوش ایستاده و یا فال می‌گیرند.
فالگوش ایستادن در شب چهارشنبه سوری
زنان بیوه و دختران دم بخت در این شب پس از آتش افروزی بر در خانه یا سرگذر یا چهار سوقی رفته و به سخنان رهگذران گوش فرا می‌دهند. اگر سخنان آنها دلنشین باشد آن را دلیل بر روا شدن حاجت خود دانسته اما اگر سخن تلخی بشنوند به معنی آن است که در آن سال به مراد خود نمی‌رسند.
در منطقه کالپوش در این شب اعضاء خانواده دورهم نشسته و هر یک درون کاسه آبی نشانی می‌اندازند. آن‌گاه یک نفر نشانی‌ها را در حالیکه شعری می‌خواند یک به یک از کاسه خارج می‌کند. صاحب هر نشانه با توجه به شعر خوانده شده نیت خود را تفأل می‌زند. در خوارتوران نیز پختن آش گندم در آخرین چهارشنبه سال رواج دارد.
دامغان
در این روز جوانان و نوجوانان به دشت و صحرا رفته و به جمع‌آوری بوته‌های خار و گز و یا کاه اقدام می‌کنند. هنگام غروب به تعداد سه یا هفت تل آتش در حیاط خانه و یا کوچه بر پا کرده و همگان با شور و شعف از روی آتش پریده و می‌گویند: زردی ما از تو/ سرخی تو از ما
در روستای حسن‌آباد کودکان گلوله ای پارچه‌ای را آتش زده به آسمان پرتاب می‌کنند. در روستای دروار دامغان جوانان مراسم چهارشنبه سوری را در خارج از روستا و در دامنه کوه‌های مجاور انجام می‌دهند. مرسوم است که پس از پریدن از روی آتش کوزه‌ای را جهت رفع بلا و نحسی بر زمین می‌زنند و می‌شکنند.
زنان مسن در این شب دعای باطل سحر را درون ظرف آبی می‌گذارند. مقداری از آب دعا را در چهار کنج خانه خود می‌پاشند.
از دیگر مراسم این شب قاشق‌زنی است. پسران و دختران جوان در حالیکه چهره خود را با چادر یا روسری پوشانده‌اند به در خانه آشنایان و یا همسایه‌ها رفته و با قاشق بر پشت کاسه خود می‌زنند. صاحبخانه با شنیدن این صدا مقداری نقل، شیرینی، گردو و شکلات درون کاسه آنها می‌ریزد.
سمنان و مهدیشهر
در غروب آخرین سال اهل هر خانه یا محله چند تل آتش افروخته و با شادی از روی آن می‌پرند.در هنگام پریدن از روی آتش چنین می‌گویند .
سرخی تو از من زردی من از تو/ زردی من از تو / سرخی تو از من/چهارشنبه سور سور/ رنج و بلا دور دور/چهارشنبه سوری می‌کنیم /از بلا دوری می‌کنیم/زردی من از تو/ سرخی تو از من
از دیگر مراسم‌های این شب قاشق‌زنی است برخی از جوانان در حالیکه چهره خود را پوشانده به در خانه اهالی محل رفته و با قاشق بر روی کاسه یا بشقاب فلزی می‌زنند. صاحبخانه با شنیدن این صدا درب خانه را گشوده و اقلامی چون گردو، بادام و غیره در ظرف آنها می‌ریزد.
یکی دیگر از آداب چهارشنبه سوری رسم فال‌گوشی است. برای این منظور افرادی که حاجتی دارن نیت کرده و در مسیر گذر ( چهار سوق) ایستاده و به سخنان رهگذران گوش فرا می‌دهند. این رسم در شهرهای سمنان، مهدیشهر و سرخه و روستای کندو مرسوم بوده است.
شکستن کوزه به جهت دفع بلا و نحسی و پختن آش چهارشنبه سوری از دیگر آئین‌های مربوط به این شب است. این آش توسط خانواده‌هایی که بیمار داشته باشند به نیت بهبودی شخص مریض تهیه شده و بین همسایگان تقسیم می‌شود.
انتهای پیام
