خانم‌ها زمانی که باردار می‌شوند، حساسیت‌شان بیشتر از قبل می‌شود؛ یعنی به‌دلیل حفظ سلامتی فرزندشان، به تغذیه و سبک زندگی‌شان بیش از پیش اهمیت می‌دهند. یکی از مواردی که در زمان بارداری ذهن خانم‌ها را درگیر خود می‌کند، مراقبت از پوست و مو است. باورهای زیادی درباره استفاده از کرم‌ها، لوازم آرایشی، ریزش مو و ... در زمان بارداری وجود دارد که باید دید کدام‌یک از این باورها درست و کدام یک از آنها اشتباه است. «دکتر داریوش دائر» به سوالاتی که در این زمینه ممکن است وجود داشته باشد، پاسخ می‌دهد.
وقتی موها به خواب می‌رود
بسیاری از خانم‌ها تصور می‌کنند بارداری می‌تواند باعث ریزش موی شدید در آنها شود، در حالی‌که طی دوره بارداری در واقع تعداد زیادی از واحدهای زایای مو (فولیکول‌های مو) از دوره رشد (یا همان آناژن) وارد دوره خواب (یا همان تلوژن)می‌شوند. دلایل زیادی می‌توانند در این مساله نقش داشته باشند. برای مثال، تغییرات هورمونی مختص به این دوره، یکی از دلایل این موضوع است. همچنین رشد تدریجی جنین و استفاده از منابع ویتامینی و ریزمغذی‌های بدن مادر هم در این مساله نقش دارند. علاوه بر این، استرس‌های دوران بارداری هم بی‌تاثیر نیست.
کوتاه کردن موها کمکی می‌کند؟
به‌طور کلی دوره خواب معمولا حدود شش ماه طول خواهد کشید و بعد از آن مجددا موها به فاز رشد برگشته و دوره طبیعی خود را از سر می‌گیرند. برای برطرف کردن این موضوع، پزشک با تجویز داروهای ویتامینی (اسیدفولیک، ویتامینC و ویتامین‌های گروه B) و ریزمغذی‌هایی مثل زینک (روی)، منیزیم، منگنز، مس و آهن تلاش می‌کند که نیاز مادر و جنین را برطرف کند که انجام این کار از شدت و طول زمان ریزش مو در این دوره می‌کاهد. برخی کارهایی که خانم‌ها انجام می‌دهند مانند کوتاه کردن موها یا تراشیدن آنها، اثری در توقف ریزش مو نداشته و کمکی به درمان این موضوع نمی‌کند.
بی‌توجهی نکنید
شاید خیلی از خانم‌ها تصور کنند که در دوران بارداری، مراقبت‌های خاصی برای پوست و مو لازم نیست، در حالی‌که نباید با داشتن این تصور، نسبت به این حوزه بهداشتی کم‌توجهی کرد. در دوران بارداری مراقبت‌های خاصی برای پوست و موی زنان باردار مورد نیاز است. همان‌طور که گفته شد، تجویز داروهای ویتامینی و ریزمغذی‌ها، باعث حفظ تمامیت و رشد موها می‌شود، ضمن این‌که به سلامت پوست و ناخن نیز کمک می‌کند و عارضه‌ای نیز برای جنین و مادر به همراه ندارد. البته این داروهای ویتامینی و ریزمغذی‌ها باید توسط پزشک متخصص پوست و مو تجویز شوند.
آرایش کردن ممنوع است؟
خانم‌ها در حین بارداری، بهتر است کارهایی چون رنگ‌کردن، مش یا دکلره موها را انجام ندهند و از انجام چنین کارهایی خودداری کنند چون با انجام چنین کارهایی، احتمال آسیب رساندن به جنین توسط این مواد وجود دارد. علاوه بر این، استفاده از مواد آرایشی همچون رژ لب، رژ گونه و سایر محصولات آرایشی را باید به حداقل ممکن رساند تا از خطر احتمالی جذب مواد مضر موجود در این فرآورده‌ها تا جای ممکن بتوان در این دوران پیشگیری کرد.
ضدآفتاب مناسب بارداری
استفاده از ضدآفتاب، مرطوب‌کننده‌ها و کرم‌های ضدترک شکم در این دوران منعی ندارد و مواد تشکیل‌دهنده این محصولات مضر نیستند. در رابطه با استفاده از کرم‌های ضدآفتاب حاوی فیلترهای فیزیکی و فاقد عناصر شیمیایی، باید گفت که موضوع وجود مواد شیمیایی در ضدآفتاب‌ها را هرگز نمی‌توان به صفر رساند، با این حال و به‌خاطر ناکافی بودن مطالعات انجام شده بر بی‌عارضه بودن محتوای شیمیایی ضدآفتاب‌ها در زمان بارداری، استفاده از ضدآفتاب‌های فیزیکی ارجحیت دارند.
لک بارداری را چه کنیم؟
در مورد لکه‌های دوران بارداری توصیه عمده بر این است که از هیچ نوع کرم روشن‌کننده و ضدلکی در این دوران استفاده نشود، چون مطالعات کافی در مورد بی‌ضرر بودن این مواد در حین بارداری وجود ندارد. همچنین محصولات گیاهی و مبتنی بر طب‌سنتی که برای کاستن لکه‌ها توسط برخی از عطاری‌ها توصیه می‌شوند یا به شکل دهان به دهان در بین اجتماع یا در فضاهای مجازی از آنها نام برده می‌شود، از نظر پزشکی ایمن و بی‌خطر نیستند و اثری نیز در کاستن لکه‌ها یا پیشگیری از ایجاد آنها ندارند. یکی از دلایل مهمی که می‌تواند باعث ایجاد این لک‌ها شود، تغییرات هورمونی است بویژه افزایش سطح هورمون پروژسترون در نیمه دوم بارداری، می‌تواند در ایجاد این لک‌ها نقش داشته باشد. تنها کاری که خانم‌ها به‌عنوان یک رویکرد درمانی باید انجام بدهند، استفاده منظم از ضدآفتاب و مرطوب‌کننده و صبر و انتظار تا پایان دوره بارداری است.
یک توصیه مهم
شست‌وشوی سر و بدن با شامپو یا صابون ملایم و متناسب با نوع پوست ، استحمام سه چهار بار در هفته، مصرف فراوان و منظم کرم‌ها و لوسیون‌های مرطوب‌کننده و آب‌رسان، مصرف میزان کافی آب، سبزیجات و میوه‌های تازه، استراحت و خواب کافی، اجتناب از مصرف سیگار و الکل و پیاده‌روی منظم و سبک، توصیه‌هایی هستند که در حفظ سلامت پوست و مو در دوران بارداری کاربرد دارند.