ادامه همکاری نظامی ایران، روسیه و سوریه علیه داعش؛
پادگان نوژه همدان، این روزها بیش از هر زمان دیگر، در دهه های اخیر نامش شنیده می شود. یکی از پایگاه های شکاری نیروی هوایی که پیش از انقلاب با نام شاهرخی شناخته می شد و کمی پس از انقلاب نام پادگان حر را بر آن نهادند؛ نامی که بر آن پادگان مانا نبود و پس از شهادت سرهنگ محمد نوژه از خلبانان این پادگان در درگیری های کردستان، پادگان به نام وی مزین شد؛ پادگانی که در روزهای اخیر محل تلاقی منافع ملی ایرانیان با روس ها بوده است.
بیست و ششم مرداد ماه یعنی حدود یک هفته پیش بود که خبر استفاده بمب افکن
های روسی از پایگاه هوایی نوژه همدان به منظور بمباران کردن مواضع داعش و
گروه های تکفیری در سوریه منتشر شد؛ خبری که با انتشار یک عکس در فضای
مجازی به سرعت در رسانه های رسمی بازتاب یافت و البته واکنش ها و تحلیل های
مختلفی را هم در فضای داخلی و خارجی در پی داشت. اما سردار حسین دهقان،
وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح با یک جمله به تمام تحلیل ها و گمانه
زنی های داخلی و خارجی درباره این موضوع پایان داد و اصل ماجرا را این گونه
تشریح کرد: روس‌ها برای پشتیبانی این کمک را از ما خواستند و ما امکان
نشست و برخاست به آنها دادیم و هیچ توافق مکتوبی صورت نگرفت، بلکه فقط یک
همکاری عملیاتی بوده است."
به گزارش «تابناک»، از زمان آغاز درگیری ها در سوریه و پشتیبانی برخی کشورهای عرب منطقه از گروهک های تروریستی تکفیری، جمهوری اسلامی ایران در قبال ایجاد ناامنی و ناآرامی در سوریه و برخی کشورهای دیگر نظیر عراق، یمن و ... مواضع محکمی اتخاذ کرد و این اقدامات را در جهت تضعیف محور مقاومت در منطقه در قبال کشورهای مستکبر نظیر آمریکا و در راستای حمایت و سرپوش گذاشتن بر جنایات رژیم مجعول صهیونیستی خواند.
از همان آغاز درگیری ها، جمهوری اسلامی ایران با حمایت های سیاسی و دیپلماتیک و همچنین مستشاری نظامی، تنها راه ایجاد تغییر در حاکمیت کشورهای منطقه به ویژه سوریه را تصمیم گیری مردم آن کشور از طریق صندوق های رأی دانست و مقابل اقدامات جنایتکارانه گروه های تکفیری از جمله داعش که هدف بزرگتری از ایجاد نا امنی در منطقه داشت و وجهه اسلام را در جهان مخدوش می کرد، ایستاد.
در ادامه این راه روسیه نیز با مواضع کشورهای محور مقاومت همراه شد و تلاش های دیپلماتیک و حتی نظامی زیادی برای از بین بردن گروهک های تکفیری و سلفی انجام داد.
مهمترین خبرها درباره بمباران مواضع داعش توسط جنگنده های روسی تاکنون به دو موضوع اختصاص یافته است؛ یکی بحث سرنگونی جنگنده روسی توسط ارتش ترکیه، که روابط دو کشور را به شدت تحت تأثیر قرار داد و مدت ها به یکی از سوژه های اصلی رسانه های منطقه و جهان تبدیل شده بود. موضوع دوم، همکاری ایران و روسیه و استفاده جنگنده های روسی از پایگاه نوژه همدان بود که بازتاب گسترده ای در رسانه های دنیا داشت و با واکنش های زیادی به ویژه از سوی آمریکایی ها همراه شد.
در این خصوص آمریکایی ها مواضع گوناگونی در پیش گرفتند. در 26 مرداد ماه یک فرمانده آمریکایی اعلام کرد، این کشور از ماجرای استفاده بمب افکن های روسی از پایگاه نوژه همدان در ایران اطلاع داشته است؛ اما 31 مرداد ماه یک فرمانده آمریکایی که به نظر می رسد همکاری تهران و مسکو در بمباران مواضع داعش در سوریه وی را به شدت نگران کرده است، به مسکو و دمشق هشدار می دهد، در حملات خود از هدف قرار دادن مناطقی که نیروهای آمریکایی در آن قرار دارند، خودداری کنند.
سرلشکر استفان تانسند، فرمانده نیروهای آمریکا در عراق و سوریه، تأکید کرده است: در صورتی که جنگنده های روسی و حکومت بشار اسد به مناطقی که نیروهای ویژه آمریکایی در شمال سوریه در آنها حضور دارند، حمله کند، از آن نیروها دفاع خواهد کرد. حتی کار تا جایی پیش رفت که وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد، "بخش حقوقی این وزارتخانه مشغول ارزیابی این مسأله است که آیا روسیه با استفاده از یک پایگاه هوایی ایران برای انجام عملیات نظامی در سوریه قطعنامه شورای امنیت را نقض کرده است یا نه."
البته وزیر خارجه روسیه در پاسخ به این ادعای وزارت خارجه آمریکا گفته است که "هیچ دلیلی برای این گمان که روسیه با استفاده از پایگاه هوایی ایران قطعنامه شورای امنیت را زیر پای خواهد گذاشت، وجود ندارد".
سرگئی لاوروف تأکید کرده که "پرواز جت‌های جنگی روسیه از پایگاه هوایی «نوژه» در همدان به معنای فروش جت‌های جنگی به ایران، انتقال یا عرضه آنان به این کشور نیست و این هواپیماهای جنگی با رضایت ایران، توسط نیروهای هوایی روسیه و به درخواست مراجع قانونی سوریه برای شرکت در یک عملیات ضدتروریستی در سوریه استفاده می‌شوند."
پس از بی نتیجه ماندن این تلاش رسانه های آمریکایی و غربی، آن ها تلاش بسیاری برای انعکاس ویژه واکنش های داخلی ایران به موضوع "استفاده جنگنده های روسی از پایگاه نوژه" کردند. موضوعی که با واکنش جدی وزارت امور خارجه، رئیس مجلس، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی قوه مقننه همراه و پاسخ های محکمی به آن داده شد.
وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران پس از طرح موضوع استفاده جنگنده های روسی از پایگاه نوژه همدان برای بمباران مواضع تروریست های تکفیری در سوریه، این موضوع را تأیید کرد و البته پس از یک هفته روز گذشته، سخنگوی دستگاه دیپلماسی بدون اشاره به اینکه امکان استفاده مجدد از این پایگاه نظامی برای جنگنده های روسی وجود دارد یا خیر، این مسأله را عجالتا پایان یافته تلقی کرد. البته همان طور که سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه تأکید کرده، گویا استفاده جنگنده های روسی از پایگاه نوژه برای " برای شرکت در یک عملیات ضدتروریستی در سوریه" بوده است؛ لذا به همین دلیل «بهرام قاسمی» از لفظ "عجالتا" برای پایان یافته تلقی شدن استفاده بمب افکن های روسی از پایگاه هوایی همدان بهره گرفته است.
البته علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی امروز در پاسخ به تذکر یکی از نمایندگان مجلس سخنان سخنگوی وزارت امور خارجه را تکمیل کرد و گفت که "پروازهای هواپیماهای روس از پایگاه هوایی همدان متوقف نشده و ما و روسیه در مبارزه با تروریست اتحادی با هم داریم و به اتحاد هم به نفع مسلمانان منطقه است و در پایگاه همدان هم در مبارزه با تروریست اتحادی با هم داریم که این اتحاد به نفع مسلمانان منطقه است و در پایگاه همدان هم پایگاهی به هیچ قدرتی داده نشده است.
بررسی اظهارات وزیر دفاع درباره همکاری نظامی ایران و روسیه که مشابه آنچه از سوی وزیر خارجه روسیه اعلام شده است، عمق این اتحاد استراتژیک را برای نابودی داعش و گروهک های تروریستی تکفیری در سوریه نشان می دهد تا جایی که سردار دهقان ضمن بیان تاکتیک نظامی طراحی شده بین سه کشور ایران، روسیه و سوریه می گوید " حمله هوایی روسیه به مواضع مخالفان دولت سوریه به درخواست دولت بشار اسد به منظور پشتیبانی از عملیات زمینی صورت می گیرد.
او توضیح می دهد که "روسیه تصمیم حجم بیشتری از هواپیما را وارد کند و سرعت و دقت بیشتری در عملیات‌های خود داشته باشد. بر همین اساس نیاز داشتند سوخت‌گیری خود را در منطقه نزدیک‌تری به عملیات انجام دهند، به همین دلیل از پایگاه نوژه استفاده کردند، اما ما قطعا به آنها پایگاه نظامی ندادیم و در هیچ شرایطی امکان استقرار به روس‌ها داده نشده است."
وزیر دفاع با تأکید بر اینکه استفاده هواپیماهای روسی از پایگاه نوژه در غرب ایران در راستای همکاری نظامی این کشور با سوریه و روسیه بوده است، باز هم کوتاه و مشخص بودن برهه همکاری ایران، روسیه و سوریه را درباره بهره گیری از یک پایگاه نظامی در کشورمان مورد تأکید قرار می دهد و البته یادآور می شود که "روس‌ها برای پشتیبانی این کمک را از ما خواستند و ما امکان نشست و برخاست به آنها دادیم و هیچ توافق مکتوبی صورت نگرفت بلکه فقط یک همکاری عملیاتی بوده است."
هرچند بر اساس اصل صد و چهل و ششم (146) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران "استقرار هر گونه پایگاه نظامی خارجی در کشور هر چند به عنوان استفادههای صلحآمیز باشد ممنوع است." اما قانون درباره تصمیمات مقطعی برای همکاری نظامی فی مابین کشورمان با سایر کشورها اختیاراتی را در اصل صد و هفتاد و ششم (176) قانون اساسی که به نام "اصل وظایف شورای عالی امنیت ملی" نیز شناخته می شود، مشخص کرده است.
بر اساس اصل ۱۷۶ قانون اساسی، «بهره گیری از امکانات مادی و معنوی کشور برای مقابله با تهدیدهای داخلی و خارجی» از وظایف شورای عالی امنیت ملی است که مصوبات آن برای قانونی شدن باید به تأیید مقام معظم رهبری برسد؛ موضوعی که علاء الدین بروجردی تصمیم گیری درباره همکاری نظامی با روسیه و استفاده بمب افکن های روسی از پایگاهه نوژه همدان را بر این اساس قلمداد کرده است.
هفته گذشته پس از یک تصمیم مشترک نظامی فی مابین جمهوری اسلامی ایران، روسیه و سوریه، بمب‌افکن‌های توپولوف و سوخو ارتش روسیه از پایگاه نیروی هوایی نوژه در همدان برخاستند و اهدافی را در حلب، ادلب و دیرالزور بمباران کردند. به نظر می رسد، غربی ها و به ویژه آمریکایی ها به این دلیل از این همکاری مشترک ابراز نگرانی می کنند که ساز و کار آنها برای ایجاد ائتلاف علیه داعش ناکام مانده است و اتحاد نظامی ایران، روسیه و سوریه می توانند، بار دیگر ناکارآمدی سیاست های نظامی آن ها را به اثبات برساند.
به گزارش «تابناک»، از زمان آغاز درگیری ها در سوریه و پشتیبانی برخی کشورهای عرب منطقه از گروهک های تروریستی تکفیری، جمهوری اسلامی ایران در قبال ایجاد ناامنی و ناآرامی در سوریه و برخی کشورهای دیگر نظیر عراق، یمن و ... مواضع محکمی اتخاذ کرد و این اقدامات را در جهت تضعیف محور مقاومت در منطقه در قبال کشورهای مستکبر نظیر آمریکا و در راستای حمایت و سرپوش گذاشتن بر جنایات رژیم مجعول صهیونیستی خواند.
از همان آغاز درگیری ها، جمهوری اسلامی ایران با حمایت های سیاسی و دیپلماتیک و همچنین مستشاری نظامی، تنها راه ایجاد تغییر در حاکمیت کشورهای منطقه به ویژه سوریه را تصمیم گیری مردم آن کشور از طریق صندوق های رأی دانست و مقابل اقدامات جنایتکارانه گروه های تکفیری از جمله داعش که هدف بزرگتری از ایجاد نا امنی در منطقه داشت و وجهه اسلام را در جهان مخدوش می کرد، ایستاد.
در ادامه این راه روسیه نیز با مواضع کشورهای محور مقاومت همراه شد و تلاش های دیپلماتیک و حتی نظامی زیادی برای از بین بردن گروهک های تکفیری و سلفی انجام داد.
مهمترین خبرها درباره بمباران مواضع داعش توسط جنگنده های روسی تاکنون به دو موضوع اختصاص یافته است؛ یکی بحث سرنگونی جنگنده روسی توسط ارتش ترکیه، که روابط دو کشور را به شدت تحت تأثیر قرار داد و مدت ها به یکی از سوژه های اصلی رسانه های منطقه و جهان تبدیل شده بود. موضوع دوم، همکاری ایران و روسیه و استفاده جنگنده های روسی از پایگاه نوژه همدان بود که بازتاب گسترده ای در رسانه های دنیا داشت و با واکنش های زیادی به ویژه از سوی آمریکایی ها همراه شد.
در این خصوص آمریکایی ها مواضع گوناگونی در پیش گرفتند. در 26 مرداد ماه یک فرمانده آمریکایی اعلام کرد، این کشور از ماجرای استفاده بمب افکن های روسی از پایگاه نوژه همدان در ایران اطلاع داشته است؛ اما 31 مرداد ماه یک فرمانده آمریکایی که به نظر می رسد همکاری تهران و مسکو در بمباران مواضع داعش در سوریه وی را به شدت نگران کرده است، به مسکو و دمشق هشدار می دهد، در حملات خود از هدف قرار دادن مناطقی که نیروهای آمریکایی در آن قرار دارند، خودداری کنند.
سرلشکر استفان تانسند، فرمانده نیروهای آمریکا در عراق و سوریه، تأکید کرده است: در صورتی که جنگنده های روسی و حکومت بشار اسد به مناطقی که نیروهای ویژه آمریکایی در شمال سوریه در آنها حضور دارند، حمله کند، از آن نیروها دفاع خواهد کرد. حتی کار تا جایی پیش رفت که وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد، "بخش حقوقی این وزارتخانه مشغول ارزیابی این مسأله است که آیا روسیه با استفاده از یک پایگاه هوایی ایران برای انجام عملیات نظامی در سوریه قطعنامه شورای امنیت را نقض کرده است یا نه."
البته وزیر خارجه روسیه در پاسخ به این ادعای وزارت خارجه آمریکا گفته است که "هیچ دلیلی برای این گمان که روسیه با استفاده از پایگاه هوایی ایران قطعنامه شورای امنیت را زیر پای خواهد گذاشت، وجود ندارد".
سرگئی لاوروف تأکید کرده که "پرواز جت‌های جنگی روسیه از پایگاه هوایی «نوژه» در همدان به معنای فروش جت‌های جنگی به ایران، انتقال یا عرضه آنان به این کشور نیست و این هواپیماهای جنگی با رضایت ایران، توسط نیروهای هوایی روسیه و به درخواست مراجع قانونی سوریه برای شرکت در یک عملیات ضدتروریستی در سوریه استفاده می‌شوند."
پس از بی نتیجه ماندن این تلاش رسانه های آمریکایی و غربی، آن ها تلاش بسیاری برای انعکاس ویژه واکنش های داخلی ایران به موضوع "استفاده جنگنده های روسی از پایگاه نوژه" کردند. موضوعی که با واکنش جدی وزارت امور خارجه، رئیس مجلس، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی قوه مقننه همراه و پاسخ های محکمی به آن داده شد.
وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران پس از طرح موضوع استفاده جنگنده های روسی از پایگاه نوژه همدان برای بمباران مواضع تروریست های تکفیری در سوریه، این موضوع را تأیید کرد و البته پس از یک هفته روز گذشته، سخنگوی دستگاه دیپلماسی بدون اشاره به اینکه امکان استفاده مجدد از این پایگاه نظامی برای جنگنده های روسی وجود دارد یا خیر، این مسأله را عجالتا پایان یافته تلقی کرد. البته همان طور که سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه تأکید کرده، گویا استفاده جنگنده های روسی از پایگاه نوژه برای " برای شرکت در یک عملیات ضدتروریستی در سوریه" بوده است؛ لذا به همین دلیل «بهرام قاسمی» از لفظ "عجالتا" برای پایان یافته تلقی شدن استفاده بمب افکن های روسی از پایگاه هوایی همدان بهره گرفته است.
البته علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی امروز در پاسخ به تذکر یکی از نمایندگان مجلس سخنان سخنگوی وزارت امور خارجه را تکمیل کرد و گفت که "پروازهای هواپیماهای روس از پایگاه هوایی همدان متوقف نشده و ما و روسیه در مبارزه با تروریست اتحادی با هم داریم و به اتحاد هم به نفع مسلمانان منطقه است و در پایگاه همدان هم در مبارزه با تروریست اتحادی با هم داریم که این اتحاد به نفع مسلمانان منطقه است و در پایگاه همدان هم پایگاهی به هیچ قدرتی داده نشده است.
بررسی اظهارات وزیر دفاع درباره همکاری نظامی ایران و روسیه که مشابه آنچه از سوی وزیر خارجه روسیه اعلام شده است، عمق این اتحاد استراتژیک را برای نابودی داعش و گروهک های تروریستی تکفیری در سوریه نشان می دهد تا جایی که سردار دهقان ضمن بیان تاکتیک نظامی طراحی شده بین سه کشور ایران، روسیه و سوریه می گوید " حمله هوایی روسیه به مواضع مخالفان دولت سوریه به درخواست دولت بشار اسد به منظور پشتیبانی از عملیات زمینی صورت می گیرد.
او توضیح می دهد که "روسیه تصمیم حجم بیشتری از هواپیما را وارد کند و سرعت و دقت بیشتری در عملیات‌های خود داشته باشد. بر همین اساس نیاز داشتند سوخت‌گیری خود را در منطقه نزدیک‌تری به عملیات انجام دهند، به همین دلیل از پایگاه نوژه استفاده کردند، اما ما قطعا به آنها پایگاه نظامی ندادیم و در هیچ شرایطی امکان استقرار به روس‌ها داده نشده است."
وزیر دفاع با تأکید بر اینکه استفاده هواپیماهای روسی از پایگاه نوژه در غرب ایران در راستای همکاری نظامی این کشور با سوریه و روسیه بوده است، باز هم کوتاه و مشخص بودن برهه همکاری ایران، روسیه و سوریه را درباره بهره گیری از یک پایگاه نظامی در کشورمان مورد تأکید قرار می دهد و البته یادآور می شود که "روس‌ها برای پشتیبانی این کمک را از ما خواستند و ما امکان نشست و برخاست به آنها دادیم و هیچ توافق مکتوبی صورت نگرفت بلکه فقط یک همکاری عملیاتی بوده است."
هرچند بر اساس اصل صد و چهل و ششم (146) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران "استقرار هر گونه پایگاه نظامی خارجی در کشور هر چند به عنوان استفادههای صلحآمیز باشد ممنوع است." اما قانون درباره تصمیمات مقطعی برای همکاری نظامی فی مابین کشورمان با سایر کشورها اختیاراتی را در اصل صد و هفتاد و ششم (176) قانون اساسی که به نام "اصل وظایف شورای عالی امنیت ملی" نیز شناخته می شود، مشخص کرده است.
بر اساس اصل ۱۷۶ قانون اساسی، «بهره گیری از امکانات مادی و معنوی کشور برای مقابله با تهدیدهای داخلی و خارجی» از وظایف شورای عالی امنیت ملی است که مصوبات آن برای قانونی شدن باید به تأیید مقام معظم رهبری برسد؛ موضوعی که علاء الدین بروجردی تصمیم گیری درباره همکاری نظامی با روسیه و استفاده بمب افکن های روسی از پایگاهه نوژه همدان را بر این اساس قلمداد کرده است.
هفته گذشته پس از یک تصمیم مشترک نظامی فی مابین جمهوری اسلامی ایران، روسیه و سوریه، بمب‌افکن‌های توپولوف و سوخو ارتش روسیه از پایگاه نیروی هوایی نوژه در همدان برخاستند و اهدافی را در حلب، ادلب و دیرالزور بمباران کردند. به نظر می رسد، غربی ها و به ویژه آمریکایی ها به این دلیل از این همکاری مشترک ابراز نگرانی می کنند که ساز و کار آنها برای ایجاد ائتلاف علیه داعش ناکام مانده است و اتحاد نظامی ایران، روسیه و سوریه می توانند، بار دیگر ناکارآمدی سیاست های نظامی آن ها را به اثبات برساند.
منبع: تابناک
